Lập trình Scratch là một ngôn ngữ lập trình trực quan dựa trên các khối cấp cao, nhằm mục tiêu chủ yếu đến trẻ em ở độ tuổi từ 8-16 tuổi. Được phát triển bởi nhóm nghiên cứu Lifelong Kindergarten thuộc Viện công nghệ Massachusetts (MIT), Scratch là công cụ giáo dục tiên tiến giúp trẻ em học lập trình một cách vui nhộn. Với hơn 40 triệu người dùng trên toàn thế giới, Scratch đã trở thành ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất trong giáo dục cấp tiểu học và phổ thông trung học.
I. Lập trình Scratch là gì?
Scratch là ngôn ngữ lập trình được nghiên cứu và phát triển bởi nhóm nghiên cứu Lifelong Kindergarten thuộc viện công nghệ Massachusetts. Dự án được dẫn đầu bởi giáo sư Mitchel Resnick, Giám đốc điều hành Lifelong Kindergarten. Phiên bản mới nhất của Scratch là Scratch 3.0, ra mắt vào ngày 2 tháng 1 năm 2019 với nhiều cải tiến. Đặc biệt, Scratch 3.0 là phần mềm mã nguồn mở hoàn toàn miễn phí, không mất bất kỳ chi phí hoặc bản quyền.
II. Khám phá ngôn ngữ lập trình Scratch 3.0
A. Ưu điểm của ngôn ngữ lập trình Scratch 3.0
Scratch 3.0 được thiết kế với giao diện đẹp mắt và thân thiện với trẻ em, đồng thời đơn giản và dễ sử dụng. Dưới đây là 10 ưu điểm nổi bật của Scratch 3.0:
- Hỗ trợ trẻ rèn luyện tính kiên trì và tỉ mỉ trong học tập và cuộc sống.
- Thúc đẩy thói quen tự giác học tập và giải quyết công việc từ những nội dung thực hành.
- Khơi dậy trí tưởng tượng và sáng tạo của trẻ qua việc học và chơi trò chơi.
- Bồi dưỡng đam mê học tập và tư duy hấp dẫn với độ tuổi của trẻ.
- Phát triển tư duy lập trình và suy nghĩ logic chặt chẽ của trẻ.
- Thúc đẩy khả năng làm việc nhóm và kết nối với những người khác.
- Học cách diễn đạt ý tưởng và phát triển tư duy logic trong lập trình .
- Nâng cao kỹ năng giao tiếp thông qua hoạt động trong phần mềm.
- Chia sẻ và học hỏi kiến thức về Scratch thông qua cộng đồng trực tuyến.
- Trang bị kiến thức lập trình cơ bản thông qua ngôn ngữ Scratch.
B. Tính năng nổi bật trên phần mềm Scratch 3.0
Phiên bản Scratch 3.0 được thiết kế lại với HTML5 kết hợp với JavaScript chuyên nghiệp, với giao diện tân trang và hiện đại hơn. Màu sắc và các khối lệnh đã được thay đổi để thu hút sự tò mò của người dùng. Nhiều tính năng mặc định đã được cải tiến và nâng cấp. Scratch 3.0 cũng đã gộp các mục Pen, Video Sensing và Music thành Extension. Đặc biệt, phiên bản này còn cung cấp nhiều font chữ mới đa dạng hơn.
C. Ứng dụng của ngôn ngữ lập trình Scratch 3.0
Scratch có rất nhiều ứng dụng đa dạng. Dưới đây là một số ứng dụng nổi bật của Scratch 3.0:
- Thiết kế trò chơi trí tuệ, hoạt hình, và mô phỏng.
- Ứng dụng trong việc điều khiển robot thông qua phần mềm Scratch.
- Học vẽ và phát triển năng khiếu nghệ thuật thông qua các khối lệnh dựa trên Scratch.
- Tạo nhạc chuyên nghiệp như đàn piano, đàn guitar, trống, sáo, và nhiều loại nhạc khác.
- Kết hợp vẽ và tính toán trong các bài toán môn Toán, Lý, Hoá.
- Hướng dẫn kỹ năng giao tiếp và làm việc nhóm thông qua việc chia sẻ và học từ cộng đồng Scratch.
III. Hướng dẫn tải và cài đặt phần mềm Scratch 3.0 mới nhất
1. Hướng dẫn nhanh
- Truy cập link tải phần mềm Scratch 3.0 cho máy tính.
- Mở thư mục chứa bộ cài Scratch và chạy với quyền quản trị.
- Chọn quyền truy cập sau khi tải phần mềm về và hoàn tất cài đặt.
2. Hướng dẫn chi tiết
Bước 1: Truy cập link tải phần mềm Scratch 3.0 cho máy tính.
- Tải phần mềm Scratch 3.0 cho Windows tại đây.
- Tải phần mềm Scratch 3.0 cho MacOS tại đây.
Bước 2: Mở thư mục chứa bộ cài Scratch desktop và chạy với quyền quản trị.
Bước 3: Chọn quyền truy cập sau khi tải phần mềm về.
Bước 4: Chờ quá trình cài đặt hoàn tất và nhấn Finish.
Bước 5: Chờ một chút để phần mềm tự khởi động và bạn đã có thể lập trình offline mà không cần kết nối mạng.
Sách tham khảo:
IV. Hướng dẫn làm quen với giao diện lập trình Scratch 3.0 cơ bản
- Khung điều khiển của Scratch
- Gồm 3 Tab thông tin: Lệnh (Code), Thiết kế (Costumes), và âm thanh (Sounds).
- Lệnh (Code): Nơi chứa danh mục lệnh để lập trình đối tượng.
- Thiết kế (Costumes): Nơi chứa các thiết kế và giao diện của đối tượng.
- Âm thanh (Sounds): Nơi chứa âm thanh của đối tượng.
- Cửa sổ lệnh trên giao diện chính
- Cửa sổ lệnh chứa các lệnh để điều khiển hoạt động của nhân vật.
- Kéo các lệnh từ khung điều khiển vào cửa sổ lệnh và ghép các khối lệnh để tạo chương trình điều khiển đối tượng.
- Sân khấu (Stage)
- Sân khấu là nơi biểu diễn của các đối tượng, hiển thị hình ảnh và hiệu ứng đồ họa.
- Nhân vật (Sprites)
- Là khu vực quản lý các nhân vật của phần mềm Scratch.
- Tạo, chỉnh sửa ngoại hình và trang phục cho các nhân vật.
- Ảnh nền, phông nền (Background)
- Là nơi quản lý, chỉnh sửa, thêm mới các ảnh nền trên sân khấu.
- Lưu ý: Xây dựng các khối lệnh riêng để bảo đảm an toàn.
Bài viết đã hướng dẫn bạn tìm hiểu về lập trình Scratch và cách tải, cài đặt Scratch 3.0 mới nhất một cách đơn giản. Hãy để lại bình luận nếu bạn có bất kỳ phản hồi nào.