Để bắt đầu học lập trình, việc chọn ngôn ngữ C là một quyết định thông minh vì tính phổ biến, nhỏ gọn và linh hoạt của nó. C được coi như "ngôn ngữ mẹ" và được đánh giá là cần thiết trước khi tiếp cận các ngôn ngữ khác như C++, C#, Java,... Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu lộ trình học lập trình C dành cho người mới bắt đầu, giúp bạn có cái nhìn và định hướng tốt hơn khi bước vào con đường lập trình.
Ngôn ngữ lập trình C
C là một ngôn ngữ mệnh lệnh - sử dụng câu lệnh để thay đổi trạng thái của chương trình - được phát triển từ những năm 1970 và nhanh chóng trở thành một trong những ngôn ngữ phổ biến và được sử dụng nhiều nhất.
C được công nhận là ngôn ngữ lập trình bậc trung, vận hành gần với phần cứng. C hỗ trợ tính năng mà cả ngôn ngữ bậc thấp và bậc cao có, tuy vậy giống với ngôn ngữ Assembler (hợp ngữ - ngôn ngữ lập trình cấp thấp) nhiều hơn. Tuy nhiên, điểm khác nhau quan trọng giữa C và Assembler là việc mã C có thể được dịch và thực thi trên hầu hết các máy tính, trong khi Assembler chỉ có thể chạy trên một số máy tính đặc biệt.
Tại sao nên học và sử dụng ngôn ngữ C
C được coi là ngôn ngữ cơ sở dành cho các ngôn ngữ lập trình bậc cao khác như C++, C#, Java, và thậm chí Python cũng có các thư viện hỗ trợ viết code C. Điều này có nghĩa là C được coi như "ngôn ngữ mẹ" trong lập trình.
Lập trình C rất phổ biến trong việc sử dụng để viết trình biên dịch, kernals, JVMs,... Ngoài ra, nó còn đóng vai trò quan trọng trong việc tác động sâu vào phần cứng và giúp tối ưu hóa chương trình, giảm tài nguyên bộ nhớ ROM/RAM sử dụng đáng kể.
Nhờ những ưu điểm như trên, việc trở thành một lập trình viên C giúp bạn có kiến thức tổng quan về lập trình và có thể tìm được những công việc với mức lương cao trong nhiều dự án thuộc đa dạng lĩnh vực.
Lộ trình học lập trình C
Phương pháp học
Để học bất cứ ngôn ngữ lập trình nào, bạn luôn cần nắm vững kiến thức cơ bản về ngôn ngữ đó, kết hợp với việc thực hành song song. Từ đó, bạn có thể luyện tập trên những bài toán cụ thể và giải quyết các vấn đề thực tế mà bạn có thể gặp phải trong quá trình làm việc. Dưới đây là một số phương pháp kết hợp mà bạn nên áp dụng:
-
Xem và luyện tập cùng sample code: Hãy cố gắng đọc hiểu ví dụ, sample code và sau đó gõ lại để chạy thử. Việc gõ lại từng dòng sẽ giúp bạn ghi nhớ các keyword trong ngôn ngữ, cùng với việc tư duy logic để giải quyết vấn đề mà bài toán đưa ra. Hạn chế sử dụng copy-paste vì nó có thể khiến bạn không hiểu cách mà đoạn code đó chạy và thực hiện.
-
Code các bài toán thực tế: Có nhiều trang web cung cấp các bài toán cụ thể mà bạn có thể sử dụng ngôn ngữ C để giải quyết, ví dụ như CodeSignal. Bạn sẽ được cung cấp các testcase và phải viết code để vượt qua các test đó và giải quyết bài toán. Việc này sẽ giống với thực tế làm việc của chúng ta sau này, đồng thời mang lại hiệu quả hơn cho quá trình học lập trình.
-
Sử dụng các công cụ lập trình hiệu quả: Hãy chọn một Editor phổ biến và kết hợp với các công cụ Debug và style code. Điều này sẽ giúp bạn phát triển nhiều kỹ năng trong quá trình làm việc nhóm sau này.
Tham khảo việc làm lập trình C hấp dẫn trên TopDev!
Lộ trình học
Tương tự như các ngôn ngữ lập trình khác, lộ trình học lập trình c nên bắt đầu từ việc đọc và tìm hiểu các cú pháp cơ bản trong C, bao gồm kiểu dữ liệu, cách khai báo biến,... sau đó là các câu lệnh điều kiện (if-else, switch) và vòng lặp (for, while). Tiếp theo là tìm hiểu về bộ nhớ, cấp phát động và con trỏ,... Bạn có thể tuân theo một lộ trình cơ bản như dưới đây:
- Thiết lập môi trường, các công cụ lập trình, quản lý source code
- Khái niệm cơ bản trong C
- Các kiểu dữ liệu
- Cách khai báo biến
- Các từ khóa static, extern, register, volatile
- Cách khai báo và gọi hàm, cách truyền tham số vào hàm
- Làm việc với cấu trúc
- Câu lệnh điều kiện
- Câu lệnh vòng lặp
- Xử lý cấu trúc dữ liệu
- Dữ liệu dạng mảng
- Dữ liệu dạng chuỗi
- Xây dựng cấu trúc dữ liệu
- Làm việc với bộ nhớ
- Khái niệm con trỏ
- Cấp phát bộ nhớ
Tài liệu học
C được sử dụng để dạy và học lập trình cơ bản trong hầu hết các trường đào tạo kỹ sư công nghệ thông tin, vì vậy tài liệu tiếng Việt về C rất đa dạng và phong phú. Ngoài ra, có một số cuốn sách tiếng Anh nổi tiếng được đánh giá cao mà bạn cũng nên tham khảo để tăng kiến thức về lập trình C như:
- C Programming Absolute Beginner's Guide
- C Programming Language
- C: The Complete Reference
- Low-Level Programming: C, Assembly, and Program Execution
- C in a Nutshell: The Definitive Reference 2nd Edition
Kết bài
Việc lựa chọn ngôn ngữ đầu tiên cho bản thân là điều quan trọng để xây dựng nền tảng kiến thức trong lập trình. Lựa chọn học lập trình C là một hướng đi tốt nếu bạn muốn bắt đầu sự nghiệp trong lĩnh vực này. Hy vọng bài viết này giúp bạn có cái nhìn tổng quan về việc học lập trình C và cung cấp cho bạn một viên gạch để trở thành một lập trình viên trong tương lai. Hẹn gặp lại các bạn trong các bài viết tiếp theo.
Tác giả: Phạm Minh Khoa
Xem thêm:
- Top 5 câu hỏi phỏng vấn C++ hay và khó
- Các kiểu dữ liệu trong lập trình C/C++ (Data type)
- Tổng hợp vector trong C++
- Tham khảo ngay việc làm IT mọi cấp độ trên TopDev!