Có thể ngôn ngữ Pascal không còn xa lạ đối với các lập trình viên chuyên nghiệp. Tuy nhiên, đối với những người mới tìm hiểu về lĩnh vực IT, thuật ngữ Pascal vẫn còn mới mẻ và phức tạp. Vậy thì ngôn ngữ Pascal là gì? Nó có những đặc điểm nào? Chúng ta hãy tìm hiểu qua bài viết dưới đây!
Ngôn ngữ Pascal là gì?
Pascal là một ngôn ngữ lập trình cấp cao được phát triển dưới dạng mệnh lệnh và thủ tục. Ngôn ngữ này được ra đời vào năm 1970 bởi nhà khoa học người Thụy Điển Nicholas Emil Wirth. Pascal được đặt theo tên của nhà toán học, triết gia và nhà vật lý người Pháp Blaise Pascal, nhằm tưởng nhớ sự đóng góp vĩ đại của ông cho nền khoa học.
Trong quá trình phát triển, Pascal không chỉ đơn giản là một ngôn ngữ độc lập hoàn toàn, mà nó còn được xây dựng dựa trên ngôn ngữ ALGOL 60. Tuy nhiên, khi đề xuất này không được chấp nhận, Nicholas Wirth quyết định đi theo hướng khác và phát triển ngôn ngữ Pascal độc lập. Và kết quả, Pascal đã tạo nên cột mốc quan trọng cho sự phát triển của máy tính mini.
Ưu điểm và nhược điểm của Pascal
Với đặc tính là ngôn ngữ lập trình phát triển độc lập, Pascal đã khắc phục một phần những hạn chế của các ngôn ngữ trước đó. Tuy nhiên, cũng có những nhược điểm cần lưu ý.
Ưu điểm
- Pascal là ngôn ngữ có cấu trúc, dễ dàng để phân tích, nghiên cứu và học tập.
- Nó có khả năng tạo ra những chương trình rõ ràng và hiệu quả.
- Pascal có thể biên dịch thành nhiều ngôn ngữ lập trình khác nhau.
- Ngôn ngữ Pascal có thể sử dụng trên nhiều nền tảng và hệ thống máy tính khác nhau thông qua quá trình biên dịch và chuyển đổi.
- Nó cũng hỗ trợ định hướng đối tượng (OOP - object-oriented programming).
Nhược điểm
- Pascal có thể không rõ ràng khi chuyển đổi một số đối tượng trong các tập hợp phức tạp hoặc có mối liên kết chặt chẽ với nhau.
- Ngôn ngữ này dễ bị tấn công vì cấu trúc đơn giản và lặp lại cao, chỉ cần một điều chỉnh nhỏ cũng có thể ảnh hưởng đến toàn bộ tập hợp.
- Và cuối cùng, khả năng kiểm soát chỉ dừng lại ở mức trung bình.
Đặc điểm của ngôn ngữ lập trình Pascal
Mỗi ngôn ngữ lập trình được xây dựng dựa trên một hệ thống ký hiệu và quy tắc riêng. Các phần tử trong Pascal bao gồm:
Danh hiệu (identifier)
Danh hiệu trong Pascal được sử dụng để đặt tên cho chương trình, hàm, biến, v.v... Đặc điểm của danh hiệu là phải bắt đầu bằng chữ cái và có thể tiếp tục bằng chữ cái, chữ số hoặc dấu gạch ngang.
Từ khóa (keyword)
Pascal có nhiều từ khóa được sử dụng để xác định các phần tử khác nhau trong ngôn ngữ. Từ khóa không được trùng với các từ khóa riêng.
Khoảng trắng, dấu chấm phẩy, dấu móc, dấu nháy đơn, toán tử, toán hạng
Các ký tự khoảng trắng, dấu chấm phẩy, dấu móc, dấu nháy đơn, toán tử và toán hạng đóng vai trò quan trọng trong Pascal.
Cấu trúc chương trình Pascal
Một chương trình Pascal tiêu chuẩn bao gồm phần khai báo và phần thân. Phần khai báo chứa các phần tử như Program, Const, Type, Uses, Label, Var, v.v... Phần thân của chương trình bắt đầu bằng từ khóa "Begin" và kết thúc bằng từ khóa "End".
Các dạng câu lệnh trong chương trình Pascal
Câu lệnh của Pascal rất đa dạng và phong phú, phù hợp với các mục đích khác nhau. Một số dạng câu lệnh phổ biến bao gồm readln(), type, clrscr, var, write(), v.v...
Các biến thể của ngôn ngữ Pascal
Ngoài phiên bản gốc, Pascal còn có nhiều biến thể khác nhau. Một số biến thể nổi bật bao gồm Pascal-P, Object Pascal, Pascal của Apple Computer và Turbo Pascal.
Học Pascal để làm gì?
Pascal là ngôn ngữ lập trình cơ bản và hệ thống trong lĩnh vực lập trình. Tuy nhiên, hiện nay Pascal không còn là ngôn ngữ thông dụng. Để nâng cao khả năng tìm việc và phát triển trong lĩnh vực CNTT, bạn cần học thêm các ngôn ngữ lập trình khác như Python, Ruby, C, c+ +, Java, JavaScript, v.v...
Tóm lại, khi viết một chương trình, hãy tập trung vào việc xác định các biến và viết phần lõi chương trình với giải thuật chính xác. Hi vọng bài viết này giúp bạn hiểu rõ hơn về ngôn ngữ Pascal!