Trong bối cảnh công nghệ ngày càng phát triển, kinh doanh trực tuyến đang trở thành một xu hướng không thể phủ nhận. Ở Việt Nam, lĩnh vực này đang phát triển với tốc độ chóng mặt, mang lại nhiều lợi ích cho người tiêu dùng. Hãy cùng tìm hiểu về sức hút của tiêu dùng trực tuyến và cách mà người tiêu dùng tận hưởng những lợi ích này.
Sức hút "khó cưỡng" từ tiêu dùng trực tuyến
Sau gần 20 năm có mặt tại Việt Nam, thương mại điện tử đang có những bước phát triển mạnh mẽ. Theo thống kê của Bộ Công Thương, vào năm 2022, quy mô thị trường bán lẻ trực tuyến Việt Nam ước đạt 16,4 tỷ USD, chiếm 7,5% doanh thu hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng của cả nước. Điều này đặt Việt Nam vào nhóm 5 quốc gia có tốc độ tăng trưởng TMĐT hàng đầu thế giới, với tốc độ tăng trưởng 20% mỗi năm. Các trang TMĐT nổi tiếng tại Việt Nam bao gồm Shopee, Lazada, Tiki, Amazon, Sendo, Thegioididong, Điện máy xanh, FPT, và nhiều nữa.
Dịch COVID-19 cũng là một trong những yếu tố tác động mạnh mẽ đến xu hướng tiêu dùng tại Việt Nam. Dịch bệnh này đã làm thay đổi tư duy của các doanh nghiệp và người tiêu dùng trong nước và tạo nên sự bùng nổ cho môi trường kinh doanh trực tuyến. Số lượng người tiêu dùng chuyển sang mua hàng trực tuyến tăng lên, đẩy mạnh sự phát triển của lĩnh vực này. Trong giai đoạn phục hồi sau dịch, thương mại điện tử cũng là một trong những lĩnh vực tiên phong của nền kinh tế số, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội.
Ngày nay, người tiêu dùng có thể ngồi tại nhà, truy cập Internet bằng smartphone, iPad hoặc máy tính để tìm kiếm và mua sản phẩm mà họ mong muốn. So với việc mua sắm truyền thống tại cửa hàng, mua sắm trực tuyến tiết kiệm thời gian và tiện lợi hơn rất nhiều. Đa dạng mặt hàng trên các trang web TMĐT từ nông sản, thực phẩm chế biến, đến hàng công nghiệp tiêu dùng và các sản phẩm số hoá như phim, nhạc, sách, phần mềm. Người tiêu dùng còn có thể so sánh sản phẩm, thương hiệu, giá cả và trao đổi trực tiếp với người bán để hiểu rõ hơn về sản phẩm mình muốn mua. Các công cụ tìm kiếm như Google, Bing và các kênh thông tin đa phương tiện đã trở thành nguồn tham khảo không thể thiếu trước khi quyết định mua hàng.
Ngoài thị trường nội địa, hợp tác với các sàn TMĐT quốc tế cũng giúp người tiêu dùng tiếp cận hàng hoá, dịch vụ trên toàn cầu. Cùng với sự phát triển của công nghệ thông tin và truyền thông, các sàn mua sắm trực tuyến đã xóa bỏ rào cản về không gian và thời gian, kết nối giữa người cung cấp và người tiêu dùng một cách chính xác, nhanh chóng và dễ dàng.
Trong mô hình mua sắm trực tuyến, khách hàng có thể mua sắm mọi nơi, mọi lúc với các cửa hàng trên khắp thế giới. Mô hình đấu giá trực tuyến là một ví dụ, cho phép người dùng tham gia mua và bán trên các sàn đấu giá, cũng như tìm kiếm những món hàng mà họ quan tâm trong và ngoài Việt Nam.
Mạng xã hội là "kinh đô mua sắm" của người Việt
Ngoài các sàn TMĐT, mua sắm trực tuyến cũng diễn ra trên các mạng xã hội, các website và ứng dụng class='hover-show-link replace-link-5' ứng dụng span class='hover-show-content'> Theo báo cáo của Tập đoàn công nghệ Appota, 62,6% người tiêu dùng Việt Nam sử dụng mạng xã hội để tìm kiếm thông tin về thương hiệu và sản phẩm. Đáng chú ý, 75% người tiêu dùng Gen Z (khoảng 1997-2012) và 63% người tiêu dùng Gen Y (khoảng 1980-2000) sử dụng ít nhất 4 nền tảng mạng xã hội khác nhau. Người tiêu dùng Gen X (sinh từ 1965 đến 1980) cũng ghi nhận việc sử dụng ít nhất 3 nền tảng mạng xã hội.
Mạng xã hội không chỉ đơn thuần là công cụ để kết nối với thế giới xung quanh, mà còn là "kinh đô mua sắm" trực tuyến của người Việt. Thực tế, người dùng dành rất nhiều thời gian hàng ngày để nhắn tin, gọi điện, cập nhật tin tức, chia sẻ thông tin, giải trí và mua sắm trên các nền tảng mạng xã hội. Tính đến tháng 02/2022, Việt Nam đã có 76,95 triệu người dùng mạng xã hội, tương đương với 78,1% dân số. Facebook là nền tảng mạng xã hội phổ biến nhất với 70,4 triệu người dùng. Sự gia tăng đáng kể này thể hiện vai trò quan trọng của mạng xã hội trong cuộc sống hàng ngày của người Việt, đồng thời tạo cơ hội và động lực cho hoạt động thương mại trên mạng xã hội.
Trong lĩnh vực mua sắm trực tuyến, người Việt thường mua sắm thời trang, mỹ phẩm, điện thoại di động và đồ công nghệ thông tin. Mua sắm trên mạng xã hội giúp người tiêu dùng dễ dàng tìm thấy các doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng như các cửa hàng địa phương hơn, bên cạnh các thương hiệu lớn.
Phát triển của mạng xã hội đã tác động lớn đến cách mọi người mua và bán hàng. Vì vậy, nhiều doanh nghiệp lớn, nhỏ, cũng như các cá nhân kinh doanh hiện nay đều cần xây dựng một sự hiện diện mạnh trên các nền tảng mạng xã hội. Để chinh phục người tiêu dùng, nhiều doanh nghiệp sử dụng nguồn lực lớn để quảng bá trên mạng xã hội, thuê các KOL (người có tầm ảnh hưởng) và KOC (khách hàng có tầm ảnh hưởng), đồng thời tạo ra các Chiến lược tiếp thị đặc biệt nhằm tác động vào Khách hàng mục tiêu .
Theo một báo cáo của Công ty tư vấn Accenture, thương mại trên mạng xã hội dự kiến sẽ đạt 1.200 tỷ USD vào năm 2025, tăng từ 492 tỷ USD vào năm 2021. Gen Z và Gen Y sẽ chiếm 62% chi tiêu thương mại trên mạng xã hội toàn cầu vào năm 2025.
Tuy nhiên, mua hàng trực tuyến qua mạng xã hội cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro cho người tiêu dùng khi không thể kiểm soát được chất lượng hay nhận sự bảo vệ từ bên trung gian. Mua sắm trên mạng xã hội đòi hỏi có sự cẩn trọng và hiểu biết về pháp luật để bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng. Chính vì vậy, việc có hệ thống pháp luật cụ thể và rõ ràng để hướng dẫn, xử lý các vấn đề liên quan là cần thiết.
Trên hành trình phát triển của kinh doanh trực tuyến, việc đảm bảo sự tin cậy và an toàn cho người tiêu dùng là yếu tố rất quan trọng. Chỉ khi người tiêu dùng cảm thấy tin tưởng và hài lòng, kinh doanh trực tuyến mới thực sự "nở rộ" và mang lại lợi ích cho mọi bên.
Image source: Nanado