Bạn có biết quy trình thiết kế phần mềm được xem như một cẩm nang tuyệt vời giúp lập trình viên tạo ra những sản phẩm hoàn thiện? Các tập đoàn công nghệ lớn hiện nay đều đầu tư vào nghiên cứu quy trình này để tối ưu hóa chi phí. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về quy trình thiết kế phần mềm chuyên nghiệp.
Thế nào là quy trình thiết kế phần mềm?
Quy trình thiết kế phần mềm là một thuật ngữ thường được sử dụng trong ngành công nghệ thông tin. Đây là một tập hợp các bước để thiết kế và lập trình một phần mềm. Quy trình thiết kế phần mềm luôn được nghiên cứu và tối ưu liên tục.
Theo Groove Technology (Công ty phát triển phần mềm tại Úc), quy trình thiết kế phần mềm chuyên nghiệp này đảm bảo mức giá thành hợp lý cho phần mềm chất lượng. Hiện nay, có rất nhiều quy trình thiết kế phần mềm chuyên nghiệp khác nhau. Tùy thuộc vào mục đích và yêu cầu cụ thể, mỗi công ty sẽ lựa chọn quy trình thích hợp.
Hình ảnh: Quy trình thiết kế phần mềm
Tại sao quy trình thiết kế phần mềm quan trọng đối với doanh nghiệp?
Quy trình thiết kế phần mềm là yếu tố quyết định đến chất lượng sản phẩm với mức chi phí thấp nhất. Đối với các sản phẩm đóng gói sẵn, doanh nghiệp có thể sử dụng ngay sau khi mua về, trong khi các công ty chuyên nghiệp sẽ tận dụng phần mềm quản lý nhân viên để kiểm soát chất lượng dịch vụ hiệu quả hơn. Tuy nhiên, doanh nghiệp sẽ không thể tìm thấy sự toàn diện và tối ưu về các chức năng trong sản phẩm sẵn có phù hợp với nhu cầu của mình.
Đặt hàng thiết kế phần mềm hoặc ứng dụng tuy mất thời gian, nhưng thời gian thiết kế một phần mềm chuyên nghiệp đầy đủ tính năng có thể mất từ 3 đến 4 tháng. Tuy nhiên, sản phẩm này có thể giải quyết tất cả các vấn đề hay còn gọi là nhược điểm của việc mua sản phẩm phần mềm sẵn có trên thị trường. Hơn nữa, việc sử dụng phần mềm được thiết kế riêng theo đặc thù lĩnh vực của bạn sẽ giúp doanh nghiệp đạt hiệu suất tối đa.
7 bước của quy trình thiết kế phần mềm
Bước 1: Giải pháp và yêu cầu
Bước đầu tiên là làm việc với khách hàng để hiểu rõ nhu cầu và mong muốn của họ. Từ đó, lập bảng yêu cầu chi tiết cũng như đưa ra giải pháp cho các vấn đề phát sinh. Các yêu cầu và giải pháp này sau đó sẽ được tổng hợp lại thành một bộ tài liệu.
Bước 2: Thiết kế
Trong bước thiết kế, bạn sẽ tạo ra bản thiết kế phần mềm. Tại bước này, các mô hình tổng quan về phần mềm sẽ được đưa ra. Ngoài ra, cũng sẽ đề cập đến các chức năng và thiết kế cơ sở dữ liệu.
Bước 3: Lập trình
Đây là giai đoạn chính trong quy trình thiết kế phần mềm. Tại giai đoạn này, các lập trình viên sẽ viết code. Các module và chức năng sẽ được viết tuần tự và sau đó kết hợp thành một sản phẩm hoàn chỉnh.
Bước 4: Kiểm thử
Tại bước kiểm thử, nhóm tester sẽ đánh giá phần mềm để phát hiện lỗi và bug. Các kịch bản kiểm thử (Test Case) cũng sẽ được sử dụng ở bước này. Đầu ra tại bước này là lỗi và hướng khắc phục cho lập trình viên hoàn tất sản phẩm cuối cùng.
Bước 5: Triển khai
Bước cuối cùng trong quy trình thiết kế phần mềm là triển khai sản phẩm. Đây là lúc hoàn tất việc thiết kế và ký biên bản bàn giao phần mềm cho người dùng hoặc triển khai chạy phần mềm đối với những công ty tự phát triển.
Bước 6: Bảo trì
Công đoạn bảo trì phần mềm bao gồm điều chỉnh các lỗi mà chưa được phát hiện trong các giai đoạn trước khi thiết kế phần mềm, nâng cấp tính năng sử dụng và an toàn vận hành của phần mềm. Điều này chiếm từ 65% đến 75% công sức trong chu kỳ sống của ứng dụng. Nhiệm vụ của giai đoạn bảo trì phần mềm là giữ cho phần mềm được cập nhật khi môi trường thay đổi và yêu cầu người dùng thay đổi.
Bước 7: Phát triển thêm tính năng mới
Sau khi hoàn tất thiết kế phần mềm, trong quá trình đưa vào sử dụng, khách hàng sẽ có thêm một số yêu cầu mới. Điển hình là việc thêm bổ sung và phát triển thêm các tính năng mới. Ở bước cuối cùng này, chúng ta sẽ thực hiện để sản phẩm đáp ứng yêu cầu của khách hàng và đảm bảo chất lượng phần mềm!
Các mô hình phát triển phần mềm phổ biến
Có rất nhiều mô hình phát triển phần mềm nhưng trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu ba mô hình được ưa chuộng nhất trong thiết kế phần mềm: Mô hình thác nước, Mô hình chữ V, Mô hình Agile và Scrum.
Mô hình thác nước (Waterfall)
Mô hình này gồm các giai đoạn xử lý tiếp nối nhau như sau:
- Thu thập yêu cầu: Xác định yêu cầu chức năng và phi chức năng của hệ thống phần mềm.
- Phân tích hệ thống: Thiết kế hệ thống phần mềm để đáp ứng yêu cầu của khách hàng.
- Lập trình: Viết code dựa trên yêu cầu và thiết kế.
- Kiểm thử: Đánh giá phần mềm để phát hiện lỗi và bug.
- Triển khai: Triển khai hệ thống phần mềm ra môi trường của khách hàng.
- Bảo trì: Điều chỉnh lỗi và phát triển tính năng thêm theo yêu cầu.
Mô hình chữ V
Mô hình này có các giai đoạn tương ứng nhau là phát triển thiết kế và kiểm thử. Mỗi giai đoạn phát triển tiến hành đồng thời với một quá trình kiểm thử tương ứng. Điều này giúp phát hiện lỗi sớm từ đầu.
Mô hình Agile
Mô hình Agile chia nhỏ quy trình thành các giai đoạn ngắn gọi là Sprint. Mỗi Sprint đóng vai trò như một quy trình thiết kế hoàn chỉnh. Sản phẩm được triển khai sau mỗi giai đoạn Sprint và cải tiến liên tục trong quá trình phát triển.
Đó là những kiến thức về các quy trình thiết kế phần mềm chuyên nghiệp phổ biến hiện nay. Hi vọng thông tin trong bài viết sẽ giúp bạn lựa chọn quy trình phù hợp với nhu cầu của bạn.
