Ở thời điểm hiện tại, lập trình không chỉ dành cho những thiên tài như Bill Gates nữa. Lập trình đã trở thành một kỹ năng cần thiết cho bất kỳ ai muốn theo đuổi một công việc thực sự hoặc đơn thuần là muốn khám phá thế giới công nghệ.
Dù mục tiêu của bạn là gì, liệu bạn muốn phát triển sự nghiệp hay thử thách bản thân để tạo ra một sản phẩm tuyệt vời, bạn đang bước vào con đường của mình. Dưới đây là một số cách học lập trình hiệu quả mà bạn nên tham khảo.
I. Cách để học lập trình hiệu quả nhất
Mỗi người có một phương pháp học lập trình hiệu quả riêng. Tuy nhiên, dưới đây là một số phương pháp mà các chuyên gia lập trình đã chia sẻ:
1. Xác định rõ mục đích học lập trình ngay từ ban đầu
Hướng đi của bạn phụ thuộc vào lý do bạn muốn học lập trình và thời gian bạn có thể dành cho việc học. Nếu bạn muốn trở thành lập trình viên chuyên nghiệp, hãy đăng ký các khóa học và thực hiện nghiêm túc lộ trình mà bạn đã đề ra. Nếu bạn chỉ muốn học để biết hoặc thử sức với việc tạo website hoặc game trong thời gian rảnh rỗi, hãy tìm người hướng dẫn trực tiếp hoặc bắt đầu từ những điều cần thiết nhất. Mỗi lý do sẽ đưa bạn đi vào một hướng khác nhau. Vì vậy, điều quan trọng đầu tiên là bạn phải biết chính xác lý do bạn học lập trình để có một hướng đi cụ thể và học lập trình hiệu quả.
2. Lựa chọn ngôn ngữ lập trình đúng với hướng đi của mình
Với sự đa dạng của ngôn ngữ lập trình, bạn sẽ phân vân không biết chọn ngôn ngữ nào là tốt. Thực tế là không có ngôn ngữ lập trình nào là tốt nhất. Điều quan trọng là khi bạn học được một ngôn ngữ lập trình, bạn có thể dễ dàng học ngôn ngữ lập trình khác. Bạn nên bắt đầu từ những ngôn ngữ lập trình cơ bản trước khi chuyển sang những ngôn ngữ phức tạp hơn. Ngôn ngữ bạn lựa chọn phụ thuộc vào mục tiêu ban đầu. Nếu bạn muốn học lập trình một cách nghiêm túc, hãy bắt đầu với C mặc dù có những ngôn ngữ bậc cao hơn như Python dễ học hơn.
3. Khởi đầu từ những cái nhỏ nhất
Dù bạn học theo phương thức nào, bạn đều cần bắt đầu từ những kiến thức cơ bản nhất. Khi mới bắt đầu học lập trình, bạn nên dành thời gian vào cuối tuần để học cách lập trình và kiến thức về ngôn ngữ lập trình mà bạn đang học. Tiếp theo đó, bạn nên dành một ngày để thực hành lý thuyết mà bạn đã tìm hiểu trước đó. Bạn nên lặp đi lặp lại để nhớ các cấu trúc code. Bắt đầu từ những cái cơ bản và kiên nhẫn trong quá trình học. Để tiến hành lập trình một dự án đầu tay, bạn hãy chia nhỏ dự án thành các bước dễ làm. Điều này sẽ giúp bạn tiến triển một cách hiệu quả.
4. Lạc quan và kiên trì với đam mê
Học lập trình không bao giờ dễ dàng. Nó đòi hỏi sự lạc quan và sự phấn đấu không ngừng nghỉ. Có lúc bạn sẽ cảm thấy chán nản khi học, kiến thức là vô tận và thực hành lại khó khăn. Lúc này, bạn nên tạm ngừng công việc và làm việc khác để lấy lại tâm thế thoải mái nhất. Đồng thời, hãy luôn tìm thấy những điều thú vị từ lập trình, đó là những điều mà bất kỳ ai muốn học lập trình đều muốn đạt được khi bắt đầu học.
5. Học lập trình qua các website dạy lập trình
Có rất nhiều trang web dạy lập trình cơ bản miễn phí mà chỉ cần 1 cú click chuột bạn đã có thể học được những kiến thức cơ bản nhất. Các khóa học trực tuyến miễn phí như codecademy và Hour Of Code Participants có thể giúp bạn viết chương trình phần mềm đầu tiên. Các bài học đến từ Khan Academy, Codecademy, code.org và nhiều tổ chức khác sẽ giúp bạn hiểu căn bản về lập trình và thực hành tạo các dự án khác nhau. Hãy đăng ký tham gia khóa học lập trình phù hợp với ngôn ngữ mà bạn muốn học. Đây là bước khởi đầu tốt để bạn thực hiện những điều cao siêu hơn trong tương lai. Một lưu ý nhỏ là bạn nên tìm hiểu thêm và nâng cao vốn tiếng Anh của mình, vì hầu hết các khóa học này sử dụng tiếng Anh.
6. Học lập trình tại trung tâm
Học lập trình tại trung tâm là cách nhanh nhất để tiếp cận kiến thức lập trình . Kiến thức không bao giờ đủ. Bạn nên tham gia một khóa học lập trình tại các trung tâm hoặc các khóa đào tạo tại các trường đại học. Những khóa học này giúp bạn hiểu sâu hơn về lập trình và có các kỹ năng thiết kế lập trình tốt hơn. Bạn có thể học các khóa học trực tiếp hoặc trực tuyến tại Techacadamy - một trung tâm dạy lập trình chất lượng. Với nhiều khóa học lập trình đa dạng phù hợp như khóa học lập trình PHP, khóa học lập trình java , khóa học lập trình Android…, Techacadamy đem đến nhiều lựa chọn cho học viên. Khi bạn học lập trình tại trung tâm, bạn cũng sẽ được các chuyên gia hướng dẫn cách học lập trình giỏi và tiến bộ nhanh nhất.
7. Chơi các game về lập trình
Học thông qua chơi các game về lập trình là một cách học hiệu quả không kém. Trên mạng có rất nhiều các trò chơi và tutorial lập trình để bạn thử sức xây dựng các trò chơi từ đơn giản đến phức tạp. Một số trang web dạy học cũng chính là những trò chơi game như Codingbat, Codingame là hai trang mang lại niềm vui khi học.
8. Đọc sách lập trình miễn phí
Đọc sách lập trình miễn phí là một cách học lập trình hiệu quả. Khi bạn mắc kẹt trong một vấn đề hoặc muốn tìm kiếm thông tin, những cuốn sách tham khảo rất hữu ích. Có nhiều tuyển tập sách lập trình miễn phí được đăng trên GitHub, cùng với tuyển tập eBook về 24 ngôn ngữ lập trình khác nhau mà bạn nên tham khảo.
9. Hướng dẫn hoặc tìm một người hướng dẫn phù hợp
Học lập trình luôn cần có người đi cùng để học hiểu dễ hơn. Có người chia sẻ khó khăn và trao đổi vấn đề trong quá trình học lập trình cũng như hướng dẫn bạn cách học một ngôn ngữ lập trình mới. Điều này giúp bạn đạt được mục tiêu học nhanh hơn. Người hướng dẫn của bạn có thể là bạn bè, giáo viên hoặc cộng đồng của các website dạy lập trình. Cộng đồng lập trình có nhiều người giúp đỡ để tạo ra thế hệ lập trình viên tiếp theo. Stack Overflow, GitHub... là một số cộng đồng lập trình viên nổi tiếng. Khi bạn giúp đỡ để giải đáp thắc mắc, bạn cũng đang tự kiểm tra lại kiến thức của mình.
10. Đọc Code của người khác
Khi bạn đọc Code của người khác, hãy kiểm tra mỗi dòng để hiểu cách code hoạt động. Điều này giúp bạn hiểu rõ hơn về bức tranh tổng thể. Nhờ vào rất nhiều mã nguồn mở, bạn có thể đọc được hầu hết mọi thứ và học hỏi để tiến bộ. Chỉ nên nhớ, hãy chia sẻ code của bạn với cộng đồng nếu bạn cải tiến được một chương trình nào đó.
11. Tham khảo ý kiến của các chuyên gia
Khi bạn mới bắt đầu học một ngôn ngữ lập trình mới, đừng vội học ngay. Hãy tham khảo cách học lập trình ngôn ngữ mới từ những người trước đó. Mỗi ngôn ngữ lập trình có một lộ trình học khác nhau. Ví dụ, khi bạn học lập trình C, hãy tham khảo cách học lập trình C hiệu quả. Khi bạn học lập trình web, hãy tham khảo cách học lập trình web hiệu quả . Nếu bạn không quen biết ai, bạn có thể tìm hiểu qua mạng, có rất nhiều bài viết về cách học lập trình PLC hiệu quả, cách học lập trình Android hiệu quả, phương pháp học lập trình C hiệu quả để bạn tham khảo.
12. Học đi đôi với hành
Trên mạng có rất nhiều video và trang web miễn phí cho những người có nhu cầu tự học lập trình . Khi bạn xem, bạn sẽ hiểu rõ hơn và áp dụng kiến thức vào thực tế. Tuy nhiên, khi tắt máy tính, bạn sẽ đọng lại được bao nhiêu kiến thức vừa được học? Cách tốt nhất để nắm bắt kiến thức nhanh chóng là học và làm cùng một lúc. Xem đến đâu, gõ đến đó mới đạt hiệu quả. Lý thuyết đi cùng với thực hành là điều không thể thiếu khi học lập trình.
13. Đừng copy và paste Code
Để ghi nhớ một ngôn ngữ lập trình, bạn cần viết đi viết lại để nắm vững cấu trúc của mỗi chương trình phần mềm. Mỗi lần bạn gõ dòng code, bạn sẽ tự nhớ nó. Đừng copy và paste code. Hành động này có thể tiết kiệm thời gian, nhưng cản trở quá trình học của bạn.
14. Tự làm lại
Sau khi xem video hoặc tự học, hãy tự làm lại code để dễ ghi nhớ. Hãy tự làm theo những gì bạn hiểu với bài bạn vừa học. Khi tự làm, bạn sẽ tìm được lỗi và biết cách khắc phục chúng. Nếu gặp vấn đề không giải quyết được, hãy xem lại bài học. Chỉ có cách làm như vậy, kiến thức mới thực sự là của bạn.
15. Tự thách thức bản thân
Việc tự thách thức bản thân sẽ giúp bạn tiến bộ không ngừng. Đây là cách lập trình viên giỏi hay làm. Không ngại khó, không sợ sai, dám thách thức bản thân là những kỹ năng cần có ở một lập trình viên tương lai hay những ngành nghề liên quan đến lập trình. Ví dụ, khi xem một tutorial về cách gửi email bằng PHP, hãy xem đó là bài tập cho bạn và tìm cách khắc phục.
16. Luôn nhớ câu nói: Code - code nữa - Code mãi
Điều quan trọng nhất khi học lập trình là thực hành. Đã lập trình là phải code, do đó, bạn cần luôn ghi nhớ "Code - code nữa - Code mãi". Đừng chỉ đặt nặng vào lý thuyết, hãy cung cấp đủ thời gian cho việc thực hành. Khi gặp lỗi, hãy sửa và tìm hiểu các phương pháp khắc phục. Hãy học và áp dụng kiến thức vào thực tế, đừng chỉ dựa vào lý thuyết suông. Học lập trình là môn học tư duy yêu cầu sự sáng tạo không ngừng từ bạn. Học lập trình cần có tính độc lập, đừng phụ thuộc quá nhiều vào người khác.
17. Học từ nhiều nguồn tài liệu khác nhau
Không có một quyển sách hay nguồn tài liệu nào bao quát hết kiến thức rộng lớn trong lập trình. Bạn nên tìm hiểu kiến thức từ nhiều nguồn tài liệu khác nhau. Học từ mọi nơi một chút, bạn sẽ thu thập được những kiến thức tốt nhất.
18. Sử dụng công cụ Debug để gỡ rối
Khi chương trình của bạn gặp lỗi, hãy sử dụng công cụ Debug để khắc phục. Điều này giúp bạn theo dõi giá trị của các biến và thay đổi của chúng. Công cụ Debug cũng giúp bạn hiểu chương trình nhanh chóng và giải quyết sự cố một cách hiệu quả.
Với những cách học lập trình hiệu quả này, hy vọng bạn sẽ tìm thấy nhiều điều thú vị và hữu ích. Chúc bạn thành công trong việc áp dụng kiến thức vào các dự án của mình. Hẹn gặp lại các bạn trong các bài viết tiếp theo về lập trình!