Xây dựng cấu trúc thông tin để tạo trải nghiệm người dùng tối ưu
World Wide Web chứa một lượng thông tin khổng lồ. Nếu như lượng thông tin không có cấu trúc thì bộ não chúng ta sẽ không thể cảm nhận bất kỳ thứ gì. Mọi người đã quen với việc xem nội dung và chức năng của các sản phẩm kỹ thuật số trên phương diện có cấu trúc và dễ sử dụng. Tuy nhiên, cấu trúc đấy không có sẵn. Nhà thiết kế và nhà phát triển là những người chịu trách nhiệm xây dựng nội dung và hệ thống điều hướng theo cách thích hợp để người dùng có thể nhận thức được.
Khoa học hỗ trợ các chuyên gia trong cấu trúc nội dung được gọi là kiến trúc thông tin
Kiến trúc thông tin - Information architecture (IA) là một bộ môn khoa học về tổ chức và cấu trúc nội dung của các trang web, các ứng dụng web, di động và phần mềm truyền thông xã hội. Kiến trúc sư và nhà thiết kế người Mỹ, Richard Saul Wurman, được coi là người đã sáng lập ra lĩnh vực IA. Hiện tại, nhiều chuyên gia phát triển IA đã thành lập Viện Kiến trúc Thông tin (IAI). Theo các chuyên gia IAI , kiến trúc thông tin là việc thực hành quyết định cách sắp xếp các phần của thứ gì đó để có thể hiểu được.
Kiến trúc thông tin nhằm mục đích tổ chức nội dung để người dùng dễ dàng điều chỉnh tính năng của sản phẩm và có thể tìm mọi thứ họ cần một cách dễ dàng. Cấu trúc nội dung phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau. Trước hết, các chuyên gia IA xem xét chi tiết cụ thể các nhu cầu của đối tượng mục tiêu, vì IA đặt sự hài lòng của người dùng là ưu tiên. Ngoài ra, cấu trúc phụ thuộc vào loại sản phẩm và các công ty cung cấp. Ví dụ, nếu chúng ta so sánh một trang web bán lẻ và một blog, chúng ta sẽ thấy hai cấu trúc hoàn toàn khác nhau cả về hiệu quả để hoàn thành một số mục tiêu nhất định. Kiến trúc thông tin đã trở thành nghiên cứu cơ bản trong nhiều lĩnh vực bao gồm phát triển phần mềm và thiết kế.
Vai trò của kiến trúc thông tin trong thiết kế
Ngày nay, khi cách tiếp cận tập trung vào người dùng trong thiết kế là xu hướng hàng đầu, nhiều nhà thiết kế học các nguyên tắc của khoa học kiến trúc thông tin mà họ tin là nền tảng của thiết kế hiệu quả. IA tạo thành một khung xương cho bất kỳ dự án thiết kế nào. Các yếu tố hình ảnh, chức năng, tương tác và điều hướng được xây dựng theo nguyên tắc kiến trúc thông tin. Vấn đề là ngay cả khi các yếu tố nội dung hấp dẫn và thiết kế UI mạnh mẽ cũng có thể bị lỗi mà không có IA thích hợp. Nội dung chưa được thiết lập khiến cho việc điều hướng trở nên khó khăn và không rõ ràng, vì vậy người dùng có thể dễ dàng bị lạc và cảm thấy khó chịu. Nếu người dùng trải nghiệm không tốt trong lần tương tác đầu tiên, họ có thể không quay lại sản phẩm của bạn lần thứ hai.
Nhiều công ty không nhận thấy tầm quan trọng của kiến trúc thông tin bởi vì họ nghĩ rằng nó không thực tế. Thật khó có thể nói rằng IA dành thời gian để tạo ra nó và yêu cầu các kỹ năng cụ thể để làm điều đó một cách hiệu quả. Tuy nhiên, IA tốt là sự bảo đảm chất lượng của sản phẩm vì nó làm giảm các vấn đề về khả năng sử dụng và điều hướng. Khi kiến trúc thông tin được thiết lập tốt, nó có thể giúp tiết kiệm cả thời gian và tiền bạc của công ty, tránh cho việc sửa chữa và cải tiến.
Thiết kế IA và UX
Sau khi đọc mọi thứ được viết ở trên, nhiều người có thể có câu hỏi: “Không phải IA giống với thiết kế UX sao?”. Về mặt kỹ thuật, các thuật ngữ này liên quan đến nhau nhưng chúng không giống nhau. IA là một kế hoạch chi tiết của cấu trúc thiết kế có thể được tạo thành bởi bản thiết kế (wireframes) và sơ đồ dự án (sitemaps).Các nhà thiết kế UX sử dụng chúng làm tài liệu cơ bản để có thể lập kế hoạch hệ thống định vị.
Thiết kế UX có ý nghĩa nhiều hơn cấu trúc nội dung. Ngay từ đầu, các nhà thiết kế UX đặt mục tiêu tạo ra mô hình tương tác thoải mái, để người dùng cảm thấy dễ chịu khi sử dụng sản phẩm. Chúng bao gồm các khía cạnh khác nhau ảnh hưởng đến hành vi và hành động của người dùng như cảm xúc và tâm lý học, trong khi các chuyên gia IA tập trung vào mục tiêu của người dùng.
Chúng ta hãy hiểu điều này: kiến trúc thông tin tốt là nền tảng của trải nghiệm người dùng hiệu quả, vì vậy kỹ năng IA là điều cần thiết cho các nhà thiết kế. Hiệu quả của IA làm cho sản phẩm không chỉ dễ sử dụng mà còn thống nhất với thiết kế, mang đến trải nghiệm người dùng tối ưu cho sản phẩm.
Các thành phần hệ thống IA
Nếu bạn muốn xây dựng kiến trúc thông tin hiệu quả cho sản phẩm, bạn cần phải hiểu nó bao gồm những gì. Những người tiên phong trong lĩnh vực IA, Lou Rosenfeld và Peter Morville trong cuốn sách “Kiến trúc thông tin cho World Wide Web” đã phân biệt bốn thành phần chính: hệ thống tổ chức, hệ thống ghi nhãn, hệ thống định vị và hệ thống tìm kiếm.
1. Hệ thống tổ chức
Đây là các nhóm hoặc các loại mà trong đó thông tin được chia. Hệ thống này giúp người dùng dự đoán nơi họ có thể dễ dàng tìm thấy thông tin nhất định. Có ba cấu trúc tổ chức chính: Thứ bậc, Tuần tự và Ma trận.
Thứ bậc. Trong một trong các bài viết trước, chúng tôi đã đề cập đến một kỹ thuật nổi tiếng về tổ chức nội dung được gọi là phân cấp hình ảnh. Nó ban đầu dựa trên học thuyết Gestalt và mục tiêu chính là trình bày nội dung trên thiết kế, có thể là trang sách hoặc poster, trang web hoặc màn hình mobile, theo cách người dùng có thể hiểu mức độ quan trọng đối với mỗi yếu tố. Nó kích hoạt khả năng của não để phân biệt các đối tượng trên cơ sở sự khác biệt về bản chất của chúng, chẳng hạn như kích thước, màu sắc, độ tương phản, căn chỉnh, v.v.
Tuần tự. Cấu trúc này tạo ra một số loại đường dẫn cho người dùng. Họ đi từng bước thông qua nội dung để hoàn thành nhiệm vụ mà họ cần. Loại này thường được sử dụng cho các trang web hoặc ứng dụng bán lẻ, nơi mọi người phải chuyển từ tác vụ này sang tác vụ khác để thực hiện giao dịch.
Ma trận. Loại này phức tạp hơn một chút đối với người dùng vì họ chọn cách tự điều hướng. Người dùng được lựa chọn tổ chức nội dung. Ví dụ: họ có thể điều hướng qua nội dung được sắp xếp theo ngày, hoặc một số có thể thích điều hướng dọc theo chủ đề.
Ngoài ra, nội dung có thể được nhóm theo các sơ đồ tổ chức. Chúng có nghĩa là phân loại nội dung sản phẩm. Dưới đây là một số dạng sắp xếp phổ biến:
- Sắp xếp theo thứ tự chữ cái. Nội dung được sắp xếp theo thứ tự bảng chữ cái. Ngoài ra, chúng có thể phục vụ như một công cụ điều hướng cho người dùng.
- Sắp xếp theo trình tự thời gian. Loại này sắp xếp nội dung theo ngày.
- Sắp xếp theo chủ đề. Nội dung được sắp xếp theo chủ đề cụ thể.
- Sắp xếp theo đối tượng. Loại thiết lập nội dung cho các nhóm người dùng riêng biệt.
2. Hệ thống ghi nhãn
Hệ thống này bao gồm các cách biểu diễn dữ liệu. Thiết kế của sản phẩm đòi hỏi sự đơn giản, do đó, một lượng lớn thông tin có thể gây nhầm lẫn cho người dùng. Đây là lý do tại sao các nhà thiết kế tạo ra các nhãn đại diện cho tải dữ liệu trong vài từ. Ví dụ, khi các nhà thiết kế cung cấp thông tin liên lạc của công ty trên trang web, nó thường bao gồm số điện thoại, email và địa chỉ mạng xã hội. Tuy nhiên, các nhà thiết kế không thể trình bày tất cả thông tin này trên một trang. Nút “Liên hệ” trong tiêu đề của trang là nhãn kích hoạt các liên kết trong đầu của người dùng. Vì vậy, hệ thống ghi nhãn nhằm mục đích thống nhất dữ liệu một cách hiệu quả.
3. Hệ thống định vị
Trong một trong các bài viết về UX của chúng tôi, chúng tôi đã xác định điều hướng là tập hợp các hành động và kỹ thuật hướng dẫn người dùng trong suốt ứng dụng hoặc trang web, cho phép họ thực hiện mục tiêu và tương tác thành công với sản phẩm. Hệ thống định vị, về mặt IA, liên quan đến cách thức người dùng di chuyển qua nội dung. Đó là một hệ thống phức tạp sử dụng nhiều kỹ thuật và phương pháp tiếp cận.
4. Hệ thống tìm kiếm
Hệ thống này được sử dụng trong kiến trúc thông tin để giúp người dùng tìm kiếm dữ liệu trong sản phẩm kỹ thuật số như trang web hoặc ứng dụng. Hệ thống tìm kiếm chỉ có hiệu quả đối với các sản phẩm có nhiều thông tin khi người dùng có nguy cơ bị mất. Trong trường hợp này, các nhà thiết kế nên xem xét công cụ tìm kiếm, bộ lọc và nhiều công cụ khác giúp người dùng tìm nội dung và lập kế hoạch hiển thị các dữ liệu sau khi tìm kiếm.
Tóm lại, chúng ta có thể nhận xét rằng kiến trúc thông tin là một phần cốt lõi của thiết kế trải nghiệm người dùng tối ưu. IA hiệu quả giúp người dùng nhanh chóng và dễ dàng điều hướng thông qua nội dung và tìm mọi thứ họ cần mà không gặp khó khăn. Đó là lý do tại sao các nhà thiết kế được khuyến khích tìm hiểu những điều cơ bản của khoa học IA.
Chủ đề của kiến trúc thông tin vô cùng rộng lớn, có nhiều khía cạnh thú vị và hữu ích. Bài viết tiếp theo của chúng tôi về chủ đề này sẽ được dành cho các kỹ thuật và phương pháp khác nhau mà các nhà thiết kế sử dụng để tạo ra IA hiệu quả. Hãy theo dõi nhé!
Biên tập: Thao Lee Ảnh bìa: helloquence Nguồn: Tubik
