Trong một bài viết gần đây về lập trình viên lớn tuổi, chúng ta đã tìm hiểu về những khó khăn mà các lập trình viên này thường gặp trong sự nghiệp và tìm việc làm. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau xem qua các số liệu để hiểu rõ hơn về sự nghiệp của các lập trình viên khi đã qua tuổi 35, đâu là tin đồn và đâu là sự thật, và khi nào thì các lập trình viên kết thúc sự nghiệp của mình.
Thống kê: 40 có phải là mốc 60 tuổi đối với lập trình viên?
Có một sự thật là, kết quả từ các cuộc khảo sát khác nhau có thể gây mâu thuẫn. Năm 2020, Stack Overflow đã tiến hành khảo sát 66.329 lập trình viên chuyên nghiệp trên toàn thế giới. Dưới đây là kết quả của khảo sát này:
Ảnh minh họa, nguồn: StackOverflow
Trong số lập trình viên chuyên nghiệp, 69,2% có độ tuổi dưới 35 và 83,2% có độ tuổi dưới 40. Tuy con số này đã giảm so với khảo sát năm 2019 (71,7% dưới 35 tuổi và 85% dưới 40 tuổi), nhưng nhìn chung, tỷ lệ lập trình viên trẻ trong ngành vẫn khá cao, so với nhiều ngành nghề khác.
Cuộc khảo sát cũng cho thấy độ tuổi trung bình của lập trình viên ở Anh là 33,1 và ở Hoa Kỳ là 33,7 từ 28.492 câu trả lời. Độ tuổi trung bình thấp nhất là 26 ở Ấn Độ.
Nghiên cứu khác cũng cho thấy số lượng lập trình viên từ 55 đến 64 tuổi tại Hoa Kỳ tăng từ 87.000 (8,3%) vào năm 2011 lên 195.000 (10,7%) vào năm 2019. Điều này cho thấy sự tăng cường của các lập trình viên lớn tuổi ở Hoa Kỳ so với nhiều quốc gia khác.
Tuy nhiên, theo dữ liệu từ Evans, số lượng lập trình viên trên toàn thế giới sẽ tăng 20% từ 24 triệu hiện tại lên gần 30 triệu vào năm 2024. Dự kiến Ấn Độ sẽ vượt qua Hoa Kỳ và trở thành quốc gia có số lượng lập trình viên lớn nhất vào năm 2024. Điều này chứng tỏ rằng châu Á đang phát triển rất nhanh về lĩnh vực phát triển phần mềm, và theo thời gian, độ tuổi trung bình của các lập trình viên cũng sẽ còn giảm xuống nhiều hơn.
Tại sao chúng ta thấy ít lập trình viên lớn tuổi trong ngành?
Kỳ vọng và nhu cầu về mức lương cao hơn
Rõ ràng, một lập trình viên lớn tuổi và có kinh nghiệm xứng đáng, có kỳ vọng nhận mức lương cao hơn một người trẻ hơn. Tuy nhiên, việc này cũng phụ thuộc vào nhu cầu thực tế của doanh nghiệp. Công ty phần mềm thường không cần nhiều lập trình viên có kinh nghiệm cao, vì việc duy trì các lập trình viên lớn tuổi với mức lương cao hơn là không khả thi.
Chuyển đổi công việc
Nhiều lập trình viên trưởng thành có mong muốn tìm cách kiếm nhiều tiền hơn mà không cần phải viết mã. Do đó, họ quyết định chuyển đổi công việc làm một lý do khác.
Không cập nhật kỹ năng mới
Công nghệ, ngôn ngữ lập trình và framework thay đổi rất nhanh, và điều này khiến nhiều lập trình viên lớn tuổi (và thậm chí cả lập trình viên trẻ) không thể theo kịp. Với tuổi tác, có rất nhiều trách nhiệm khác đến với họ, làm cho việc học những điều mới trở nên khó khăn. Điều này cũng là nguyên nhân khác khiến chúng ta ít thấy lập trình viên sau 40 tuổi.
Môi trường làm việc
Với thời gian trôi qua, lập trình viên lớn tuổi thường cảm thấy khác biệt so với nhóm lập trình viên trẻ, và họ cảm thấy cô đơn trong môi trường làm việc.
Ngành công nghiệp tương đối mới
Ngành công nghiệp phần mềm là một ngành tương đối mới so với các ngành khác. Điều này cũng là lý do chúng ta ít thấy lập trình viên lớn tuổi trong ngành và độ tuổi nghề của lập trình viên cũng thấp hơn so với nhiều ngành khác.
Văn hóa khởi nghiệp đóng góp phần tạo ra tình trạng trên
Doanh nhân luôn cố gắng xây dựng mọi thứ nhanh chóng và đột phá. Có một ước mơ thay đổi thế giới một cách tích cực. Ý tưởng chỉ là một thứ mong manh, thực thi mới là quan trọng. Trước khi thực hiện, các doanh nhân cần một số sản phẩm công nghệ (nếu đó là một công ty khởi nghiệp công nghệ). Họ không thể chờ lâu để sản phẩm được ra mắt.
Vì vậy, để sản phẩm công nghệ phát triển nhanh chóng và với chi phí thấp, các doanh nhân luôn tìm kiếm những lập trình viên trẻ. Tuy nhiên, khi một công ty khởi nghiệp bước vào giai đoạn trưởng thành, họ cần những lập trình viên có kinh nghiệm để xây dựng nền tảng và kiến trúc vững chắc cho sản phẩm. Điều này đã làm giảm số lượng các lập trình viên sau 40 tuổi. Một số lập trình viên sau 40 tuổi cũng tự mình khởi nghiệp.
Làm thế nào để lập trình viên tồn tại trong ngành?
Việc lập trình không phải là một nghề dành cho tất cả mọi người. Trên Quora, có nhiều lập trình viên ở độ tuổi 50+ hoặc 60+ chia sẻ rằng họ vẫn tiếp tục làm công việc lập trình. Một số trong số họ đã nhận được các cơ hội làm việc ở các vị trí khác, nhưng họ đã từ chối bởi vì đam mê với lập trình. Thực tế là, nếu bạn làm được những gì mình yêu thích, thì bạn là người may mắn.
Tuy nhiên, dù yêu thích hay không, muốn gắn bó lâu dài với nghề này, bạn cần lưu ý một số yếu tố. Cho dù bạn là lập trình viên trẻ hay lớn tuổi, quy tắc rất đơn giản: Nếu bạn không cập nhật bản thân thường xuyên, bạn sẽ bị thôi việc.
Giữ cho tinh thần luôn tươi trẻ
Ngoài việc giá rẻ, lập trình viên trẻ có hai yếu tố quan trọng khác khiến nhà tuyển dụng lựa chọn họ:
- Họ luôn muốn tìm hiểu thêm và tò mò với những điều mới. Kiến thức của họ luôn được cập nhật mới nhất.
- Họ có khả năng truyền cảm hứng và chia sẻ những ý tưởng và cái nhìn sâu sắc mới.
Vì vậy, hãy giữ cho tâm hồn luôn tươi trẻ. Nếu bạn có tinh thần trẻ, tuổi của bạn không quan trọng.
Đừng bám vào các công nghệ cũ
Có những lập trình viên luôn cảnh giác với các công nghệ mới. Xin đừng làm như vậy, vì nó chỉ khiến tuổi nghề lập trình viên của bạn ngắn hơn. Hãy luôn sẵn sàng áp dụng công nghệ mới.
Một số nhà tuyển dụng coi đó là dấu hiệu đỏ nếu một lập trình viên chỉ có kinh nghiệm trong một ngôn ngữ lập trình cụ thể và không có kinh nghiệm làm việc với các công nghệ mới mà công ty đang sử dụng.
Vậy bạn kết thúc như thế nào?
Khi đọc đến đây, bạn có thể đặt câu hỏi: "Các lập trình viên lớn tuổi có bị buộc thôi việc sau một khoảng thời gian nhất định không?" Câu trả lời là không. Tuy nhiên, nếu bạn không muốn tiếp tục với lập trình, bạn có một số lựa chọn khác như:
Tham gia vào vai trò quản lý
Vì công ty có thể dễ dàng tuyển các lập trình viên trẻ, năng động với chi phí thấp, họ thường sử dụng những lập trình viên có kinh nghiệm ở các vai trò quản lý hay vị trí khác. Bạn có thể xem các cấp độ phát triển của lập trình viên.
Chuyên gia tư vấn
Người trẻ có thể có nhiều lợi thế, nhưng họ khó có thể trở thành nhà tư vấn. Lập trình viên có kinh nghiệm có thể trở thành nhà tư vấn độc lập hoặc làm việc cho các công ty tuyển dụng. Và bạn có thể kiếm được nhiều tiền bằng cách trở thành một nhà tư vấn giỏi.
Làm freelancer
Lập trình viên sau 40 tuổi, nếu không muốn làm việc cho công ty, có thể trở thành freelancer. Tuy nhiên, bạn cũng cần cân nhắc các thách thức của việc làm freelance.
Chuyên gia trong một lĩnh vực chuyên biệt
Nhiều người trở thành chuyên gia trong một lĩnh vực chuyên biệt. Bạn có thể tập trung vào các lĩnh vực đặc thù như dữ liệu lớn trong ngành chăm sóc sức khỏe hoặc chuyên gia về kiến trúc đám mây Azure. Trong nhiều lĩnh vực, các chuyên gia có kinh nghiệm luôn được săn đón.
Nghỉ hưu sớm
Nhiều lập trình viên nghỉ hưu sớm và trở thành huấn luyện viên cho các lập trình viên trẻ.
Khởi nghiệp
Nhiều lập trình viên có kinh nghiệm sử dụng mạng lưới và kỹ năng của họ để thành lập một công ty công nghệ hoặc công ty khởi nghiệp mới. Bạn cũng có thể thử làm như vậy, tuy nhiên, điều này cũng đòi hỏi sự đổi mới và mạo hiểm lớn.
Tiếp tục là một lập trình viên
Nếu bạn không chọn bất kỳ lựa chọn nào khác, bạn vẫn có thể tiếp tục làm một lập trình viên. Rất nhiều lập trình viên vẫn làm việc ở độ tuổi 50 hoặc 60, và kỹ năng của họ giúp họ tồn tại trong ngành.
Trên đây là một số lựa chọn cho bạn khi bạn xem xét về tương lai nghề nghiệp của mình. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng lựa chọn cuối cùng là của bạn. Hãy cân nhắc các yếu tố như sở thích, mục tiêu và khả năng cá nhân để đưa ra quyết định phù hợp nhất.
Và cuối cùng, nhớ rằng các lập trình viên lớn tuổi đôi khi phải đối mặt với lo ngại về tính ổn định của vai trò mà họ đảm nhiệm. Điều này có thể dẫn đến căng thẳng gia tăng hoặc thậm chí là bị hội chứng kẻ mạo danh (imposter syndrome). Là một lập trình viên, bạn có thể tránh điều này bằng cách chuẩn bị sớm và không để mặc cảm về sự già trước 40 tuổi. Hãy luôn cập nhật những công nghệ mới nhất để đảm bảo bạn vẫn đáp ứng được yêu cầu của ngành.
Bài viết này tham khảo và cập nhật từ một bài viết trên Better Programming viết bởi Abrar.
