Nhà đầu tư thiên thần là gì?
Nhà đầu tư thiên thần - Điểm đến của các công ty khởi nghiệp
Một trong những yếu tố quan trọng đối với các công ty khởi nghiệp là nguồn vốn ban đầu. Đây là nền tảng để giúp cho công ty phát triển trong tương lai. Có nhiều cách để một start-up huy động được vốn đầu tư, trong đó, việc liên hệ với các nhà đầu tư thiên thần là một trong những phương án nổi bật nhất. NHà đầu tư thiên thần không chỉ mang lại sự hỗ trợ tài chính mà còn đem lại những lợi ích và hạn chế riêng. Hãy cùng DNSE tìm hiểu thông qua bài viết sau đây.
Nhà đầu tư thiên thần - Hỗ trợ và đổi lấy vốn sở hữu
Nhà đầu tư thiên thần, hay còn được gọi là nhà đầu tư hạt giống, là các cá nhân hoặc tổ chức sở hữu tài sản có giá trị lớn. Thông qua việc hỗ trợ tài chính, nhà đầu tư thiên thần góp phần thúc đẩy sự phát triển của các công ty start-up hoặc công ty nhỏ, đổi lấy vốn sở hữu của công ty. Khái niệm "thiên thần" xuất phát từ nhà hát Broadway, khi các cá nhân giàu có bỏ tiền để thúc đẩy các tác phẩm sân khấu. Cụm từ "nhà đầu tư thiên thần" lần đầu tiên được sử dụng bởi William Wetzel, người sáng lập Trung tâm Nghiên cứu Đầu tư Mạo hiểm.
Thông thường, các nhà đầu tư thiên thần có bối cảnh gia đình hoặc mạng lưới quan hệ tốt. Đa số họ đều có xuất thân từ gia đình kinh doanh và đầu tư thiên thần là một hình thức đầu tư tư nhân, với mong muốn kiếm lợi nhuận lớn hơn bằng cách chấp nhận rủi ro cao hơn so với đầu tư vào thị trường đại chúng.
Một số nhà đầu tư thiên thần tiêu biểu tại Việt Nam bao gồm:
- Quỹ Khởi nghiệp doanh nghiệp khoa học và công nghệ Việt Nam
- Công ty cổ phần Đầu tư Innovation Hub
- Công ty cổ phần tư nhân Đầu tư và Khởi nghiệp quốc gia,...
Cách nhà đầu tư thiên thần đầu tư
Nhà đầu tư thiên thần thường góp vốn cho các start-up
Khoản vốn góp của nhà đầu tư thiên thần có thể là đầu tư một lần để giúp công ty bắt đầu khởi nghiệp. Tuy nhiên, đầu tư này không ít rủi ro. Thường thì nhà đầu tư thiên thần chỉ chiếm không quá 10% danh mục đầu tư của họ. Tuy nhiên, rủi ro càng lớn thì lợi ích càng nhiều. Nếu thành công, nhà đầu tư có thể thu về mức lợi nhuận cao hơn hàng chục lần số vốn đã bỏ ra.
Vốn từ nhà đầu tư thiên thần thường được sử dụng cho các hoạt động nghiên cứu và phát triển. Điều này giúp công ty hình thành và hoàn thiện chiến lược kinh doanh tốt hơn. Đổi lại, nếu công ty phất lên thì bản thân nhà đầu tư cũng được món hời lớn.
Bên cạnh việc góp vốn lần đầu, nhà đầu tư thiên thần còn có thể tiếp tục đầu tư để giúp công ty vượt qua khó khăn. Cách đầu tư này thường được thực hiện trên nền tảng nhà đầu tư nhìn thấy tiềm năng phát triển và hồi phục của công ty.
Nhà đầu tư thiên thần quyết định "xuống tiền" như thế nào?
Các thiên thần quyết định đầu tư ra sao?
- Về quy mô: Các nhà đầu tư thiên thần thường đưa ra những gói đầu tư khá nhỏ, thường từ $25.000 - $750.000, tùy theo quy mô. Con số này ít hơn nhiều so với các nhà đầu tư mạo hiểm với mức khoảng 7 triệu USD.
- Giai đoạn đầu tư: Các nhà đầu tư thiên thần quyết định dựa vào tiềm năng của dự án. Do đó, họ thường lựa chọn đầu tư khi doanh nghiệp đã có những bước tiến về kỹ thuật, có kế hoạch kinh doanh và đã chuẩn bị gia nhập thị trường.
- Thẩm định chi tiết: Nhóm nhà đầu tư thiên thần thường thực hiện quy trình thẩm định dựa trên những đánh giá cá nhân. Quá trình thẩm định phần lớn thông qua trao đổi với doanh nghiệp. Điều này khác so với các nhà đầu tư mạo hiểm, người có thể chi rất nhiều tiền để thẩm định một cách cẩn thận thông qua các chuyên gia hàng đầu.
- Khả năng ra quyết định: Nhà đầu tư thiên thần có toàn quyền quyết định đầu tư. Họ không bị chi phối hay ảnh hưởng bởi nhiều người.
- Lợi nhuận và rủi ro: Vì nhà đầu tư thiên thần đầu tư từ giai đoạn đầu, họ phải đối mặt với nhiều rủi ro hơn. Tuy nhiên, mức lợi nhuận mà họ thu được cũng cao hơn nhiều, khoảng 20-30%.
- Vai trò trong Hội đồng quản trị: Các nhà đầu tư thiên thần nếu có đóng góp quan trọng thường có vị trí trong Hội đồng quản trị của công ty.
Ưu điểm và hạn chế khi nhận vốn từ nhà đầu tư thiên thần
Ưu điểm và hạn chế khi nhận vốn từ nhà đầu tư thiên thần
Ưu điểm của nhà đầu tư thiên thần
Nhận được trợ giúp từ nhà đầu tư thiên thần nghĩa là doanh nghiệp sẽ không phải hoàn trả vốn, vì bạn đang trao cổ phần để đổi lấy tiền. Đầu tư thiên thần thường ưu tiên cho các doanh nghiệp đã thành lập sau giai đoạn khởi nghiệp. Các công ty này đã cho thấy nhiều hứa hẹn về lợi nhuận nhưng vẫn cần vốn để phát triển sản phẩm hoặc tăng trưởng. Nhờ có sự hỗ trợ của nhà đầu tư thiên thần, việc nghiên cứu và phát triển sẽ thuận lợi hơn.
Ngoài ra, tuy rằng số vốn góp của nhà đầu tư thiên thần không quá lớn như nhà đầu tư mạo hiểm, nhưng vẫn có ý nghĩa đối với các doanh nghiệp nhỏ. Nếu công ty thật sự có tiềm năng, nhà đầu tư có thể nhóm lại với nhau và cùng góp vốn. Lượng vốn góp lúc này có thể lên tới 1 triệu đô la Mỹ.
Hạn chế của nhà đầu tư thiên thần
Một hạn chế khi nhận đầu tư từ nhà đầu tư thiên thần là họ thường muốn một khoản cổ phần lớn. Con số này dao động từ 10-50% cổ phần, đồng nghĩa rằng chủ doanh nghiệp có thể đánh mất quyền kiểm soát đối với công ty. Do đó, chủ doanh nghiệp cần cân nhắc kỹ về lượng vốn chủ sở hữu mong muốn.
Nguồn kinh phí
Các nhà đầu tư thiên thần thường sử dụng tiền của bản thân, không giống như các nhà đầu tư mạo hiểm nhận tiền từ nhiều nhà đầu tư khác và đặt chúng vào một quỹ quản lý chiến lược. Nhà đầu tư thiên thần thường đại diện cho các cá nhân. Tuy nhiên, pháp nhân thực sự cung cấp vốn có thể là một công ty, một quỹ tín thác hoặc một quỹ đầu tư.
Sự khác biệt giữa nhà đầu tư thiên thần và các Shark
Nhà đầu tư thiên thần và các Shark có gì khác nhau?
Shark Tank là một chương trình giúp các doanh nghiệp huy động vốn. Mặc dù có nhiều điểm tương tự, nhưng các Shark trong chương trình hoàn toàn không phải là nhà đầu tư thiên thần. Cụ thể:
- Các Shark thường có tư duy cạnh tranh, gây căng thẳng lẫn nhau. Điều này có thể tạo hiệu ứng tốt trên truyền hình, nhưng đôi khi lại thiếu tôn trọng với các doanh nghiệp. Ngược lại, nhà đầu tư thiên thần có xu hướng hợp tác và đóng góp ý kiến xây dựng với doanh nghiệp.
- Thời gian thẩm định dự án của các Shark ngắn hơn rất nhiều so với nhà đầu tư thiên thần. Không có thiên thần nào đầu tư chỉ sau vài phút trình bày của doanh nghiệp giống như trên chương trình. Để đưa ra quyết định, nhà đầu tư thiên thần cần rất nhiều thời gian để đánh giá tiềm năng và rủi ro của một dự án.
- Các doanh nghiệp gọi vốn trên Shark Tank thường đơn giản và thuộc các lĩnh vực quen thuộc. Trong khi đó, nhà đầu tư thiên thần có thể đầu tư vào các lĩnh vực rộng và phức tạp hơn. Đó có thể là các doanh nghiệp thiết bị y tế, công nghệ sinh học hoặc các lĩnh vực hẹp hơn. Nhiều loại sản phẩm kinh doanh rót vốn rất khó hiểu rõ nếu không có kiến thức chuyên môn.
Như tên gọi, nhà đầu tư thiên thần mang tới hy vọng cho các công ty. Tuy nhiên, nhận vốn từ bất kỳ nguồn nào cũng có ưu và nhược điểm riêng. Nhận hỗ trợ từ nhà đầu tư thiên thần cũng vậy. Hi vọng bài viết đã cung cấp thông tin hữu ích về nhà đầu tư thiên thần và điểm đặc biệt của nhóm nhà đầu tư này. Để cập nhật thêm thông tin tài chính - chứng khoán thú vị, bạn hãy ghé thăm DNSE nhé!
