Trong thời đại kinh doanh hiện nay, việc xây dựng một mô hình kinh doanh bền vững và sinh lời là yếu tố then chốt để doanh nghiệp tồn tại và phát triển lâu dài. Để đạt được mục tiêu này, các doanh nghiệp cần triển khai các kế hoạch chiến lược đúng đắn và phù hợp với thị trường hiện tại. Đồng thời, doanh nghiệp phải có một quy trình quản lý chất lượng sản phẩm/dịch vụ chuyên nghiệp, đảm bảo sự hài lòng của khách hàng và tạo độ uy tín cao. Bên cạnh đó, doanh nghiệp phải có một đội ngũ nhân viên tài năng và năng động, có khả năng làm việc độc lập và làm việc nhóm tốt để đưa doanh nghiệp lên một tầm cao mới.
Mô hình kinh doanh là gì?
Mô hình kinh doanh là một kế hoạch phát triển chi tiết của các doanh nghiệp, có thể hiển thị dưới dạng văn bản thuần túy hoặc đồ họa - và bao gồm các yếu tố cốt lõi như: tài nguyên, cách thức tiếp thị, chi phí hoạt động, khách hàng mục tiêu, luồng doanh thu... nhằm mục đích giúp các doanh nghiệp có thể xác định hướng đi đúng đắn để tạo doanh thu và lợi nhuận. Mô hình kinh doanh là một phần không thể thiếu trong chiến lược phát triển của một doanh nghiệp. Nó giúp doanh nghiệp tối ưu hóa tài nguyên của mình để đáp ứng tốt nhất nhu cầu của khách hàng, đồng thời dự đoán được lượng doanh thu sẽ nhận được trong mỗi tháng. Xây dựng một mô hình kinh doanh phù hợp và đáp ứng nhu cầu của thị trường sẽ giúp doanh nghiệp bạn tăng trưởng mạnh mẽ và phát triển bền vững, lâu dài.
Mô hình kinh doanh giúp một doanh nghiệp xác định cách thức tạo ra sản phẩm hoặc dịch vụ, tiếp cận thị trường và kiếm lợi nhuận
Mô hình kinh doanh mang lại những lợi ích gì?
Để xây dựng một mô hình kinh doanh lý tưởng và độc đáo luôn là mối bận tâm hàng đầu của các doanh nghiệp. Mô hình kinh doanh phải phù hợp với định hướng phát triển của doanh nghiệp ở hiện tại và trong tương lai. Thêm vào đó, mô hình kinh doanh cần đảm bảo rằng tài nguyên được sử dụng hiệu quả nhất để phục vụ cho nhu cầu của khách hàng. Đồng thời, nó còn giúp doanh nghiệp đánh giá được điểm mạnh và điểm yếu từ nguồn lực của mình để đưa ra các quyết định kinh doanh đúng đắn hơn.
Nhìn chung, mô hình kinh doanh mang lại nhiều lợi ích nổi bật cho sự phát triển của doanh nghiệp bạn như sau:
- Xác định chiến lược kinh doanh ngắn hạn và dài hạn.
- Xác định đối tượng mục tiêu và phân khúc khách hàng quan trọng.
- Xác định các kênh bán hàng và triển khai các Chiến lược tiếp thị hiệu quả.
- Xây dựng và duy trì mối quan hệ thân thiết với khách hàng.
- Phát triển các nguồn lực chính của doanh nghiệp như: công nghệ, nguồn vốn, nhân sự, sản phẩm/dịch vụ…
- Mở rộng thị trường kinh doanh, đưa ra các giải pháp tốt nhất cho khách hàng.
Tóm lại, việc xây dựng một mô hình kinh doanh như thế nào sẽ quyết định đến sự thành công hay thất bại của một doanh nghiệp.
Các thành phần chính trong mô hình kinh doanh
Mỗi doanh nghiệp cần lập kế hoạch chi tiết để xác định cách tiếp thị và phương thức truyền tải giá trị thực sự cho khách hàng, nhân viên hay khách hàng của mình. Để xây dựng một mô hình kinh doanh bài bản, bạn cần nắm rõ những yếu tố quan trọng dưới đây:
- Vấn đề: Là nỗi đau của khách hàng (customer pain point) - những vấn đề, nhu cầu hoặc khó khăn cụ thể mà họ đang gặp phải.
- Giải pháp: Cách công ty đáp ứng nhu cầu của khách hàng bằng cách cung cấp dịch vụ/sản phẩm phù hợp.
- Tài nguyên chính: Bao gồm tài chính doanh nghiệp, trí tuệ, tài sản vật chất và con người.
- Phân khúc khách hàng: Đối tượng mục tiêu bạn hướng đến là ai?
- Đề xuất giá trị duy nhất: Hãy đưa ra một lý do hấp dẫn để khách hàng tin tưởng và sẵn sàng mua sản phẩm của bạn.
- Bối cảnh cạnh tranh: Khách hàng có thể tùy chọn những sản phẩm/dịch vụ thay thế nào?
- Lợi thế cạnh tranh: Điểm nổi bật và độc đáo chỉ doanh nghiệp bạn cung cấp trên thị trường.
- Kênh bán hàng: Cách thức mà doanh nghiệp tiếp cận khách hàng.
- Luồng doanh thu: Cách thức bán hàng, tiếp thị của doanh nghiệp để tạo doanh thu.
- Mô hình doanh thu: Từ việc bán hàng, làm thế nào để doanh nghiệp tạo ra lợi nhuận như mong đợi?
- Đối tác chính: Các đối tác và nhà cung cấp quan trọng cho doanh nghiệp.
- Chi phí sản phẩm: Công ty đầu tư ngân sách sản xuất, phân phối, đóng gói… sản phẩm như thế nào? Điều đó có ảnh hưởng đến giá bán ra?
- KPIs cuối cùng: Là những con số quan trọng để doanh nghiệp đo lường mức độ thành công.
Tùy thuộc vào mục tiêu và lĩnh vực hoạt động của từng doanh nghiệp mà có thể bổ sung hoặc loại bớt các thành phần không cần thiết khi xây dựng mô hình kinh doanh
9 Mô hình kinh doanh phổ biến và cực kỳ hiệu quả cho mọi doanh nghiệp
Để mở rộng con đường kinh doanh, bạn phải biết rõ mô hình kinh doanh nào phù hợp với định hướng phát triển và khách hàng mục tiêu của mình. Prodima đã tổng hợp 9 mô hình kinh doanh bổ biến, được nhiều doanh nghiệp áp dụng tại Việt Nam dưới đây:
1. Mô hình kinh doanh tiếp thị liên kết (Affiliate)
Mô hình kinh doanh này sẽ liên kết trực tiếp với các kênh quảng cáo trên internet. Hiểu đơn giản hơn, người làm Affiliate sẽ không tham gia triển khai các quảng cáo, mà họ sẽ nhúng các liên kết vào nội dung để tiếng hành quảng cáo. Ví dụ: Bạn sở hữu một trang web có lượng traffic “khủng” hàng tháng nhưng không dùng để bán sản phẩm hay dịch vụ. Đừng lãng phí, vì bạn có thể kiếm tiền từ nó thông qua hình thức Affiliate. Bạn chỉ cần sản xuất các bài viết giới thiệu về dịch vụ/sản phẩm của các doanh nghiệp, thương hiệu khác trên trang web này. Khi có người dùng mua hàng thì bạn sẽ nhận được % hoa hồng từ công ty. Nếu làm tốt thì bạn sẽ kiếm được khoản tiền rất lớn.
2. Mô hình đăng ký kinh doanh
Đây là loại hình kinh doanh đang được ưa chuộng nhất trong thời đại công nghệ số phát triển hiện nay. Thực chất, mô hình này là một phiên bản “nâng cấp” hơn của mô hình doanh thu đăng ký. Những doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực phần mềm và công nghệ thông tin cung cấp các dịch vụ độc quyền để khách hàng có thể tự do truy cập.
3. Mô hình kinh doanh cho thuê
Mô hình kinh doanh cho thuê là một mô hình kinh doanh phổ biến và đa dạng như: cho thuê phòng trọ, cho thuê nhà nguyên căn, cho thuê văn phòng, cho thuê xe cộ… giúp các doanh nghiệp tạo ra nguồn thu nhập ổn định hàng tháng. Tuy nhiên, doanh nghiệp phải cung cấp dịch vụ/sản phẩm chất lượng cao để “giữ chân” khách hàng lâu dài và Thu hút khách hàng mới liên tục.
Mô hình kinh doanh cho thuê khá phổ biến mà được nhiều doanh nghiệp/cá nhân lựa chọn vì nguồn thu nhập ổn định và sinh lời theo thời gian
4. Mô hình kinh doanh nhượng quyền thương hiệu
Đây là một mô hình kinh doanh cho phép bên nhận quyền tiếp cận với kiến thức, quy trình hoạt động và nhãn hiệu kinh doanh độc quyền của bên nhượng quyền. Sau khi ký kết hợp đồng, bên nhận nhượng quyền có thể kinh doanh dịch vụ/sản phẩm dưới tên doanh nghiệp trên thị trường. Có nhiều loại hình kinh doanh nhượng quyền thương hiệu như: Nhượng quyền mô hình kinh doanh toàn diện, Nhượng quyền kinh doanh không toàn diện, Nhượng quyền có tham gia quản lý và Nhượng quyền có tham gia đầu tư vốn.
5. Mô hình kinh doanh môi giới
Là một hoạt động kinh doanh, trong đó một doanh nghiệp/cá nhân sẽ làm trung gian (bên môi giới) cho các bên mua (bên được môi giới) - bán hàng hóa hoặc cung ứng dịch vụ trong việc đàm phán, giao kết hợp đồng mua bán dịch vụ/hàng hóa và hưởng thù lao theo thỏa thuận dựa trên hợp đồng môi giới.
6. Mô hình kinh doanh “ Freemium”
Đây là sự kết hợp của từ “free” (miễn phí) và “premium” (cao cấp) - nghĩa là người dùng có thể sử dụng miễn phí dịch vụ hoặc tính năng sản phẩm. Mục đích của mô hình này là thu hút khách hàng bằng dịch vụ miễn phí, sau đó khuyến khích họ nâng cấp lên dịch vụ tính phí để nhận thêm tính năng hoặc nâng cao chất lượng hơn.
7. Mô hình giá trị gia tăng
Mô hình này đề cập đến cách mà doanh nghiệp nâng cao giá trị cho sản phẩm hoặc dịch vụ của mình để thu hút và giữ chân khách hàng. Mục tiêu của mô hình này là tăng cường giá trị cốt lõi của sản phẩm hoặc dịch vụ thông qua việc cung cấp thêm các yếu tố giá trị gia tăng, như chất lượng cao hơn, dịch vụ khách hàng tốt hơn hoặc trải nghiệm người dùng tốt hơn.
8. Mô hình kinh doanh kiểu “dao cạo”
Tên của mô hình này xuất phát từ phương pháp kinh doanh của Gillette - công ty đã bán dao cạo râu với giá rẻ và sau đó kiếm lời từ việc bán lưỡi cạo thay thế. Hiểu đơn giản hơn về mô hình này, doanh nghiệp sẽ bán một sản phẩm với giá thấp, thậm chí chịu lỗ trong thời gian đầu và thu lợi nhuận từ việc bán các sản phẩm/dịch vụ bổ sung liên quan. Một ví dụ khác của mô hình này: Trong ngành công nghiệp in ấn, các máy in thường được bán với giá rẻ, trong khi mực in - một mặt hàng mà người dùng phải mua lại nhiều lần lại có giá khá cao. Mô hình kinh doanh kiểu “dao cạo” có thể rất hiệu quả trong việc thu hút khách hàng mới và tạo ra doanh thu lặp đi lặp lại từ việc bán các sản phẩm hoặc dịch vụ bổ sung. Tuy nhiên, nó cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro như khách hàng lựa chọn không mua sản phẩm bổ sung từ doanh nghiệp mà có thể tìm đến các sản phẩm thay thế rẻ hơn từ những nhà cung cấp khác.
9. Mô hình giá theo danh mục
Với mô hình này, doanh nghiệp cung cấp một danh sách giá cố định cho các sản phẩm hoặc dịch vụ của mình. Mô hình này cung cấp cho khách hàng sự minh bạch và rõ ràng về giá, họ dự đoán được mức phí phải thanh toán khi sử dụng dịch vụ/sản phẩm của doanh nghiệp. Chúng thường xuất hiện trong các ngành như nhà hàng, thời trang, dịch vụ sửa chữa… giúp khách hàng dễ dàng xem và so sánh giá trước khi quyết định mua hàng.
Việc minh bạch giá sản phẩm/dịch vụ sẽ giúp khách hàng xác định rõ nhu cầu mua hàng và đưa ra quyết định nhanh hơn
9 Bước đơn giản giúp xây dựng mô hình kinh doanh thành công
Xây dựng mô hình kinh doanh thành công không chỉ đòi hỏi sự sáng tạo, mà còn cần sự kiên nhẫn, thận trọng và quyết tâm. Dưới đây là 9 bước đơn giản mà bạn có thể áp dụng để phát triển mô hình kinh doanh của riêng mình:
Bước 1: Xác định sản phẩm hoặc dịch vụ của bạn
Bạn cần hiểu rõ về sản phẩm hoặc dịch vụ đang cung cấp. Điều này bao gồm việc biết về giá trị độc đáo của sản phẩm, khách hàng mục tiêu và cách sản phẩm/dịch vụ của bạn có thể giải quyết vấn đề của họ.
Bước 2: Hiểu rõ thị trường và khách hàng
Hiểu rõ về Thị trường mục tiêu của bạn, bao gồm: khách hàng tiềm năng, đối thủ cạnh tranh và xu hướng hiện tại. Điều này sẽ giúp bạn xác định cơ hội và rủi ro, cũng như xây dựng chiến lược kinh doanh hiệu quả.
Bước 3: Xác định mục tiêu kinh doanh
Mục tiêu kinh doanh mà bạn muốn đạt được trong vòng 01 năm, 05 năm hoặc 10 năm tới? Những mục tiêu này sẽ giúp bạn định hình hướng đi đúng đắn trong quá trình xây dựng chiến lược kinh doanh.
Bước 4: Xây dựng chiến lược giá cả
Giá cả là một trong những yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến lợi nhuận của doanh nghiệp. Xây dựng một chiến lược giá hiệu quả có thể giúp tối ưu hóa lợi nhuận bằng cách đảm bảo bạn đang bán sản phẩm/dịch vụ của mình với mức giá phù hợp. Hãy cân nhắc giá sản phẩm/dịch vụ của bạn dựa mức giá của các đối thủ và sự sẵn lòng chi trả của khách hàng.
Bước 5: Xác định kênh phân phối
Việc xác định kênh phân phối giúp bạn tiếp cận các thị trường mới và mở rộng cơ hội kinh doanh. Bên cạnh đó, khi chọn đúng kênh phân phối sẽ giúp bạn thu được nhiều khách hàng và tăng doanh thu cao hơn. Đồng thời, chọn một kênh phân phối phù hợp còn giúp bạn tiết kiệm chi phí và tối ưu hóa lợi nhuận. Các kênh bán hàng có thể bao gồm cửa hàng trực tiếp, trực tuyến hoặc thông qua đại lý. Mỗi kênh sẽ có ảnh hưởng khác nhau đối với nguồn thu và chi phí của bạn.
Việc xác định kênh phân phối phù hợp sẽ giúp bạn “gửi” sản phẩm đến tay người dùng chính xác và hiệu quả
Bước 6: Xây dựng chiến lược tiếp thị và quảng cáo
Xây dựng chiến lược tiếp thị và quảng cáo đúng đắn là một bước quan trọng đối với bất kỳ mô hình kinh doanh nào. Một chiến lược tiếp thị và quảng cáo hiệu quả giúp bạn thu hút khách hàng mục tiêu, tăng doanh số bán hàng và tạo dựng Nhận diện thương hiệu mạnh mẽ. Có rất nhiều hình thức tiếp thị khác nhau mà bạn có thể sử dụng, từ quảng cáo truyền hình đến email marketing, Quảng cáo trực tuyến , mạng xã hội... Để xác định phương thức quảng cáo nào phù hợp nhất, điều này phụ thuộc vào khách hàng mục tiêu và ngân sách mà bạn có.
Bước 7: Xác định các nguồn thu
Việc xác định các nguồn thu không chỉ giúp bạn hiểu rõ hơn về cách thức hoạt động kinh doanh của mình mà còn giúp bạn phát triển chiến lược kinh doanh tốt hơn hơn.
Bước 8: Xác định các yếu tố chi phí
Hiểu rõ các yếu tố chi phí giúp bạn lập kế hoạch tài chính hiệu quả và tìm cách tối ưu hóa chi phí để tăng lợi nhuận. Một số yếu tố liên quan đến chi phí mà bạn cần nắm rõ khi xây dựng mô hình kinh doanh như: chi phí sản xuất, chi phí nhân sự, chi phí tiếp thị & quảng cáo, chi phí hậu cần & phân phối, chi phí hỗ trợ khách hàng...
Bước 9: Thực hiện và đánh giá
Cuối cùng, bạn cần thực hiện kế hoạch kinh doanh của mình và đánh giá mức độ hiệu quả của nó. Điều này có thể bao gồm việc theo dõi các chỉ số KPIs, đánh giá sự hài lòng của khách hàng và tiến hành điều chỉnh chiến lược dựa trên kết quả thực tế.
Như vậy, chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu qua 9 bước quan trọng trong việc xây dựng một mô hình kinh doanh bền vững và sinh lời. Qua quá trình này, bạn cũng thấy rằng việc thành công trong kinh doanh không chỉ đơn thuần là có một ý tưởng hay một sản phẩm chất lượng, mà nó đòi hỏi sự kết hợp linh hoạt của nhiều yếu tố khác nhau, từ việc hiểu rõ khách hàng đến việc quản lý hiệu quả và khả năng thích ứng linh hoạt với thị trường. Bạn cần nhớ rằng: Kinh doanh là một hành trình lâu dài, đòi hỏi sự kiên nhẫn, nhận thức rõ ràng và quyết tâm không ngừng. Mô hình kinh doanh của bạn có thể không mang lại kết quả như mong đợi, nhưng nếu cẩn thận và kiên trì, khả năng thành công của bạn sẽ tăng lên đáng kể. Hãy tiếp tục khám phá, học hỏi và thử thách bản thân. Chúc bạn thành công trong hành trình kinh doanh của mình!
Nếu bạn thích bài viết này, chắc hẳn bạn sẽ thích thú với dịch vụ SEO của chúng tôi. Prodima là đội ngũ chuyên gia về Digital Marketing tại TP. Hồ Chí Minh. Chúng tôi có thể mang đến cho bạn những chiến lược xuất sắc để giúp bạn bứt phá lượng truy cập và tăng doanh thu một cách bền vững. Liên hệ ngay với các chuyên gia của chúng tôi để được tư vấn ngay bây giờ với sự hỗ trợ tận tình 24/7.
