Đạo đức nghề nghiệp là một trong những yếu tố quan trọng nhất trong hành nghề kiểm toán. Đúng với tên gọi của nó, đạo đức nghề nghiệp đảm bảo những tiêu chuẩn etic và hành vi chuyên nghiệp trong các dịch vụ kiểm toán. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về những quy tắc đạo đức nghề nghiệp của ACCA (Hiệp hội Kiểm toán và Kế toán Công cộng Anh) và tầm quan trọng của chúng trong công việc kiểm toán.
Các quy tắc đạo đức nghề nghiệp của ACCA
1. Các nguyên tắc cơ bản
Các nguyên tắc cơ bản trong đạo đức nghề nghiệp cung cấp hướng dẫn cho kiểm toán viên về các giá trị căn bản cần tuân thủ. Những nguyên tắc này bao gồm:
- Integrity (Chính trực): Tự tin làm đúng điều đúng và trung thực trong tất cả các tình huống.
- Objectivity (Khách quan): Không để bất kỳ sự tư lợi cá nhân hoặc tình huống xung đột nào ảnh hưởng đến quyết định và phán đoán.
- Professional Competence and Due Care (Năng lực chuyên môn và Chăm sóc cần thiết): Có năng lực chuyên môn cần thiết và đảm bảo thực hiện công việc một cách cẩn thận và chính xác.
- Confidentiality (Bảo mật): Bảo vệ thông tin của khách hàng và không tiết lộ thông tin đó cho bất kỳ ai trái với đồng ý của khách hàng.
- Professional Behaviour (Hành vi chuyên nghiệp): Hành xử chuyên nghiệp và tôn trọng các quy tắc đạo đức, luật pháp và quy định liên quan.
2. Các mối đe dọa và cách phòng tránh
Trong quá trình làm việc, kiểm toán viên phải đối mặt với các mối đe dọa đến sự tuân thủ các nguyên tắc đạo đức. Để đảm bảo tính độc lập và khách quan trong công việc, các biện pháp sau có thể được thực hiện:
- Trường hợp sở hữu cổ phần/lợi ích tài chính: Kiểm toán viên nắm giữ cổ phần hoặc lợi ích tài chính trong khách hàng có thể gây ảnh hưởng đến tính độc lập. Việc thanh lý cổ phần hoặc loại bỏ cá nhân đó khỏi nhóm kiểm toán có thể là biện pháp phòng ngừa.
- Phụ thuộc vào phí kiểm toán: Nếu phí kiểm toán của một khách hàng chiếm quá cao trong tỷ lệ phí kiểm toán của công ty, kiểm toán viên có thể bỏ qua các điều chỉnh cần thiết. Trình bày cho ban quản trị của khách hàng và sắp xếp một cuộc soát xét lại chất lượng để giảm mối đe dọa.
- Quà tặng và sự hiếu khách: Chấp nhận quà tặng từ khách hàng có thể tạo ra nguy cơ tư lợi và quen thuộc. Chỉ chấp nhận những quà tặng nhỏ và không quan trọng, và ghi lại việc nhận quà tặng ngay cả khi từ chối.
- Cho vay và bảo lãnh: Không chấp nhận các khoản cho vay và bảo lãnh mà không trong quá trình kinh doanh thông thường hoặc không theo các điều khoản thương mại.
- Mối quan hệ kinh doanh và mối quan hệ cá nhân: Đối với các mối quan hệ kinh doanh với khách hàng, kiểm toán viên nên loại bỏ nhân viên có mối quan hệ đó khỏi nhóm kiểm toán.
- Tiềm năng trở thành nhân viên cho khách hàng: Nếu một thành viên của nhóm kiểm toán có thể trở thành nhân viên của khách hàng, cần thông báo về khả năng đó và xem xét lại các đánh giá quan trọng đã được đưa ra.
3. Nguy cơ từ sự quen thuộc
Nguy cơ từ sự quen thuộc xảy ra khi kiểm toán viên trở nên quá quen thuộc với khách hàng, dẫn đến sự thiếu hoài nghi và khả năng đánh giá không khách quan. Để tránh nguy cơ này, các biện pháp bảo vệ sau có thể được áp dụng:
- Luân chuyển nhân sự cấp cao để đảm bảo sự đổi mới và độc lập trong quá trình kiểm toán.
- Loại bỏ các thành viên có mối quan hệ gia đình hoặc cá nhân với khách hàng khỏi nhóm kiểm toán.
- Xem xét các thành viên của nhóm kiểm toán và thực hiện đánh giá độc lập về chất lượng công việc.
4. Quy trình chấp nhận hợp đồng kiểm toán mới
Quy trình chấp nhận hợp đồng kiểm toán mới là một phần quan trọng trong việc đảm bảo tính độc lập và chất lượng công việc của kiểm toán viên. Trong quy trình này, kiểm toán viên nên xác định liệu khung tài chính được áp dụng trong việc lập báo cáo tài chính có thể được chấp nhận hay không. Đồng thời, phải có được thỏa thuận của quản lý của công ty kiểm toán.
- Chuẩn bị báo cáo tài chính theo khung báo cáo tài chính hiện hành và thực hiện các biện pháp kiểm soát nội bộ để đảm bảo báo cáo không bị sai sót trọng yếu.
- Cung cấp cho kiểm toán viên quyền truy cập vào thông tin liên quan và tiếp cận nhân viên trong đơn vị để thu thập bằng chứng kiểm toán.
Kết luận
Trong công việc kiểm toán, đạo đức nghề nghiệp đóng vai trò quan trọng trong đảm bảo tính độc lập, khách quan và chuyên nghiệp. Các quy tắc đạo đức nghề nghiệp của ACCA và các biện pháp phòng tránh đa dạng mối đe dọa giúp kiểm toán viên làm việc một cách đáng tin cậy và trung thực. Quy trình chấp nhận hợp đồng kiểm toán mới cũng đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng công việc. Chúng ta cần thực hiện đạo đức nghề nghiệp trong mọi khía cạnh công việc để đảm bảo sự tin cậy và đáng tin cậy trong lĩnh vực kiểm toán.
