Tin học 11 Bài 11: Kiểu mảng

Giới thiệu

Trong bài học Tin học 11 lần này, chúng ta sẽ tìm hiểu về kiểu mảng trong lập trình. Kiểu mảng là một khái niệm quan trọng và phổ biến trong lập trình. Chúng ta sẽ hiểu rõ về khái niệm mảng một chiều và mảng hai chiều, cùng với cách khai báo và tham chiếu tới các phần tử trong mảng.

Kiểu mảng một chiều

Mảng một chiều là một dãy hữu hạn các phần tử cùng kiểu. Mỗi phần tử trong mảng có một chỉ số để định vị. Để mô tả mảng một chiều, chúng ta cần xác định kiểu của các phần tử và cách đánh số các phần tử trong mảng. Đối với việc xây dựng và sử dụng mảng một chiều, các ngôn ngữ lập trình thường có quy tắc để xác định:

• Tên kiểu mảng một chiều
• Số lượng phần tử
• Kiểu dữ liệu của phần tử
• Cách khai báo biến
• Cách tham chiếu đến phần tử

a. Khai báo

Có hai cách để khai báo biến mảng một chiều:

Cách 1. Khai báo trực tiếp:

var : array[kiểu chỉ số] of ;

Cách 2. Khai báo gián tiếp:

type  = array[kiểu chỉ số] of ;
var : ;

Trong đó:

• Kiểu chỉ số thường là một đoạn số nguyên liên tục có dạng n1..n2, với n1 và n2 là các hằng số hoặc biểu thức nguyên xác định chỉ số đầu và chỉ số cuối (n1 ≤ n2).
• Kiểu phần tử là kiểu dữ liệu của các phần tử trong mảng.

Ví dụ:

type
  ArrayReal = array[-100..200] of real;
  ArrayBoolean = array[-n+1..n+1] of boolean;
  ArrayInt = [-100..0] of integer;

b. Tham chiếu tới phần tử của mảng một chiều

Để tham chiếu tới một phần tử trong mảng một chiều, chúng ta sử dụng tên mảng kèm theo chỉ số, viết trong cặp ngoặc [].

Cú pháp: tên_mảng[chỉ số]

Ví dụ:

Tham chiếu tới nhiệt độ của ngày thứ 20, trong chương trình trên, được viết là Nhietdo[20].

Hình 1. Minh họa mảng một chiều

Kiểu mảng hai chiều

Mảng hai chiều là một bảng các phần tử cùng kiểu. Mỗi hàng của mảng hai chiều có thể coi là một mảng một chiều với cùng kích thước. Để xây dựng và sử dụng kiểu mảng hai chiều, các ngôn ngữ lập trình thường có quy tắc xác định:

• Tên kiểu mảng hai chiều
• Số lượng phần tử của mỗi chiều
• Kiểu dữ liệu của phần tử
• Cách khai báo biến
• Cách tham chiếu đến phần tử

a. Khai báo

Có hai cách để khai báo biến mảng hai chiều trong Pascal:

Cách 1. Khai báo trực tiếp:

var : array[kiểu chỉ số dòng, kiểu chỉ số cột] of ;

Cách 2. Khai báo gián tiếp:

type  = array[kiểu chỉ số dòng, kiểu chỉ số cột] of ;
var : ;

Ví dụ:

type
  ArrayReal = array[-100..200,100..200] of real;
  ArrayBoolean = array[-n+1..n+1,n..2*n] of boolean;
var
  ArrayInt: array[1..10,1..15] of integer;
  ArrayLong: array[0..3*(n+1),0..n] of longint;

b. Tham chiếu tới phần tử của mảng hai chiều

Để tham chiếu tới một phần tử trong mảng hai chiều, chúng ta sử dụng tên mảng kèm theo hai chỉ số, ngăn cách bằng dấu phẩy và viết trong cặp ngoặc [].

Cú pháp: tên_mảng[chỉ số dòng, chỉ số cột]

Ví dụ:

Tham chiếu tới phần tử ở dòng thứ 5, cột thứ 9 của biến mảng ArrayInt được viết là ArrayInt[5, 9].

Hình 2. Minh hoạ mảng hai chiều

Kết luận

Trong bài học này, chúng ta đã tìm hiểu về kiểu mảng một chiều và kiểu mảng hai chiều trong lập trình. Kiểu mảng là một khái niệm quan trọng và hữu ích, giúp chúng ta tổ chức và xử lý dữ liệu một cách hiệu quả. Hi vọng rằng những kiến thức này sẽ giúp bạn trong việc phát triển ứng dụng và giải quyết các bài toán lập trình phức tạp hơn.