Lặp - Một khái niệm quan trong trong lập trình , không chỉ trong ngôn ngữ Tin học mà còn được áp dụng rộng rãi trong các ngành khác nhau. Cấu trúc lặp cho phép chúng ta thực hiện một tác vụ lặp đi lặp lại cho đến khi một điều kiện nào đó không còn đúng nữa. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về cấu trúc lặp và các loại lặp có thể sử dụng.
Cấu trúc lặp với số lần biết trước
Cấu trúc lặp với số lần biết trước là một loại lặp mà chúng ta biết trước số lần lặp cần thực hiện. Các yếu tố quan trọng trong cấu trúc lặp này bao gồm biến đếm, giá trị đầu và giá trị cuối. Biến đếm là một biến đơn, thường có kiểu nguyên, và giá trị đầu phải nhỏ hơn hoặc bằng giá trị cuối.
Trong cấu trúc lặp, chúng ta sử dụng câu lệnh for-do
để thực hiện công việc lặp. Câu lệnh này được thực hiện tuần tự, với biến đếm nhận giá trị từ giá trị đầu đến giá trị cuối.
Ví dụ:
for (int i = giá trị đầu; i <= giá trị cuối; i++) { // Công việc cần thực hiện }
Cũng có thể diễn giải công việc của cấu trúc for-do
như sau: Bước 1: Biến điều khiển nhận giá trị đầu. Bước 2: Nếu giá trị biến điều khiển nhỏ hơn giá trị cuối, thực hiện công việc và tăng biến điều khiển lên giá trị tiếp theo. Bước 3: Kiểm tra xem giá trị biến điều khiển có bằng giá trị cuối chưa. Nếu chưa, quay lại bước 2. Nếu đã đạt đến giá trị cuối, thoát khỏi vòng lặp.
Cấu trúc lặp với số lần chưa biết trước và câu lệnh while-do
Cấu trúc lặp với số lần chưa biết trước cho phép chúng ta lặp lại một công việc cho đến khi một điều kiện cụ thể không còn đúng nữa. Có hai dạng lặp với số lần chưa biết trước.
Dạng 1: Trong khi <điều kiện>
còn đúng, thực hiện
. Dạng 2: Thực hiện
trong khi <điều kiện>
còn đúng.
Trong dạng 1, trước mỗi lần thực hiện công việc, chúng ta kiểm tra và tính toán giá trị của điều kiện. Nếu điều kiện đúng, công việc sẽ được thực hiện và có thể làm thay đổi giá trị của điều kiện. Khi điều kiện không còn đúng, cấu trúc lặp kết thúc. Nếu công việc không làm thay đổi giá trị của điều kiện, vòng lặp sẽ tiếp tục mãi mãi. Do đó, chúng ta cần có câu lệnh rẽ nhánh để thoát khỏi vòng lặp vô hạn khi điều kiện rẽ nhánh được thỏa mãn.
Trong Pascal, chúng ta sử dụng câu lệnh while-do
để thực hiện cấu trúc lặp với số lần chưa biết trước. Câu lệnh này chứa một biểu thức điều kiện để kiểm soát việc lặp lại một câu lệnh đơn hoặc nhiều câu lệnh.
Cú pháp:
while <điều kiện> do
Trong đó:
- Điều kiện là một biểu thức quan hệ hoặc logic.
- Câu lệnh là một câu lệnh trong Pascal.
Câu lệnh viết sau từ khóa do
được thực hiện khi biểu thức điều kiện còn nhận giá trị đúng. Biểu thức điều kiện được tính giá trị trước khi câu lệnh được thực hiện. Nếu biểu thức điều kiện đúng từ đầu, câu lệnh không được thực hiện lần nào. Nếu biểu thức điều kiện luôn nhận giá trị đúng, câu lệnh sẽ được thực hiện mãi mãi và tạo thành một vòng lặp vô hạn.
Định lí Bohn Jacopini: Mọi quá trình tính toán đều có thể mô tả và thực hiện dựa trên ba cấu trúc cơ bản là cấu trúc tuần tự, cấu trúc rẽ nhánh và cấu trúc lặp.
Hy vọng rằng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về cấu trúc lặp và cách sử dụng chúng trong ngôn ngữ Tin học. Hãy áp dụng những kiến thức này vào thực tế để phát triển các ứng dụng phần mềm hoặc giải quyết các bài toán lập trình khác nhau.
Loigiaihay.com