Những ngày đầu của một doanh nghiệp startup đầy thách thức và nguy hiểm. Các ý tưởng bùng nổ, nhưng không có một kế hoạch kinh doanh cụ thể và hiệu quả, các startup có thể dễ dàng gặp phải nhiều khó khăn. Đó là lý do tại sao việc sử dụng Business Model Canvas (BMC) đã trở thành một yếu tố quan trọng trong việc phát triển thành công của startup.
1. Business Model Canvas - Mô hình kinh doanh Canvas là gì?
Mô hình kinh doanh Canvas , hay Business Model Canvas, là công cụ quản trị kinh doanh được phát triển bởi các chuyên gia người Thụy Điển và Bỉ. Mô hình này sử dụng hình ảnh để thể hiện các yếu tố quan trọng trong chuỗi giá trị của một doanh nghiệp, giúp đơn giản hóa việc lập kế hoạch kinh doanh và dễ dàng nắm bắt.
Bên cạnh việc xây dựng kế hoạch kinh doanh từ đầu, mô hình này còn được sử dụng để phân tích tình hình kinh doanh hiện tại của các công ty. Business Model Canvas đang nhận được sự quan tâm rộng rãi trong giới kinh doanh, nhờ lợi ích và hiệu quả mà nó mang lại. Nhiều doanh nghiệp tại Việt Nam đã và đang áp dụng mô hình kinh doanh Canvas để phân tích tình hình doanh nghiệp và tìm ra phương thức tạo lợi nhuận tối ưu.
2. 9 thành phần quan trọng nhất trong Mô hình kinh doanh Canvas
- Phân khúc khách hàng - Customer Segment (CS)
Đây là một trong 9 thành phần cốt lõi của mô hình kinh doanh Canvas. Việc phân khúc khách hàng rõ ràng và chính xác là rất quan trọng cho thành công của một doanh nghiệp. Xác định rõ phân khúc khách hàng sẽ giúp doanh nghiệp tạo ra sản phẩm và dịch vụ phù hợp với từng đối tượng cụ thể, đem lại sự hài lòng cho khách hàng và tăng giá trị thặng dư cho doanh nghiệp.
- Giải pháp giá trị - Value Propositions (VP)
Đây là các giá trị mà sản phẩm hoặc dịch vụ của bạn cung cấp cho Khách hàng mục tiêu . Đó có thể là những giải pháp tiện lợi, hiệu quả hoặc độc đáo giúp sản phẩm của bạn nổi bật và thu hút sự quan tâm của khách hàng. Nếu bạn có những giải pháp giá trị tốt hơn đối thủ, khách hàng sẽ dễ dàng lựa chọn sản phẩm của bạn thay vì sản phẩm của đối thủ.
- Các kênh thông tin và phân phối - Channels
Kênh thông tin và phân phối là cách tiếp cận và phân phối sản phẩm/dịch vụ đến khách hàng. Doanh nghiệp cần phân tích đặc điểm sản phẩm/dịch vụ và đối tượng khách hàng mục tiêu để lựa chọn các kênh thông tin và phân phối phù hợp. Tốt nhất là kết hợp giữa các kênh offline (cửa hàng, đại lý) và online (website, mạng xã hội) để đạt được nhiều khách hàng hơn.
- Quan hệ khách hàng - Customer Relationships (CR)
Quan hệ khách hàng là việc tạo dựng và duy trì mối quan hệ giữa doanh nghiệp và khách hàng. Việc duy trì khách hàng hiện tại và Thu hút khách hàng mới đều rất quan trọng đối với sự phát triển của doanh nghiệp.
- Dòng doanh thu - Revenue Streams (RS)
Dòng doanh thu là các nguồn thu nhập chính của doanh nghiệp từ các phân khúc khách hàng khác nhau. Nó được coi như động lực chính của mô hình kinh doanh. Dòng doanh thu là yếu tố quan trọng mà các nhà đầu tư quan tâm và đánh giá cao.
- Key Resources (KR)
Key Resources, hay còn gọi là Nguồn lực chủ chốt, là những nguồn lực quan trọng nhất mà doanh nghiệp cần để hoạt động kinh doanh và tồn tại. Các nguồn lực này bao gồm nguồn lực vật chất, nguồn lực trí tuệ, nguồn lực tài chính và nguồn lực nhân lực. Những nguồn lực này sẽ quyết định sản phẩm hoặc dịch vụ đầu ra của doanh nghiệp.
- Key Activities (KA)
Key Activities, hay còn gọi là Hoạt động kinh doanh trọng yếu, là những hoạt động quan trọng nhất mà doanh nghiệp cần thực hiện để tiếp tục kinh doanh. Theo mô hình kinh doanh Canvas, Key Activities sử dụng Key Resources để tạo ra các giải pháp giá trị, từ đó mang lại lợi nhuận.
- Đối tác chính - Key Partnerships (KP)
Việc thiết lập liên minh với các đối tác là rất quan trọng cho cả doanh nghiệp startup và doanh nghiệp đã thành lập lâu năm. Có 4 loại đối tác chính của doanh nghiệp: đối tác chiến lược giữa các công ty không cạnh tranh với nhau, đối tác giữa các công ty là đối thủ của nhau để cùng nâng cao thị trường, đối tác cùng đầu tư và đối tác trong quan hệ kinh doanh mua bán để đảm bảo đầu vào cho công ty.
- Cơ cấu chi phí - Cost Structure (CS)
Cơ cấu chi phí là yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp biết được doanh thu tối thiểu cần để tạo ra lợi nhuận. Doanh nghiệp cần thay đổi cơ cấu chi phí nếu nhận thấy rằng đang đầu tư nhiều hơn so với mức doanh thu mà nó đang tạo ra. Thay đổi cơ cấu chi phí có thể giúp tối ưu hóa chi phí và tăng doanh thu.
3. Tại sao nên lựa chọn mô hình kinh doanh Canvas?
Mô hình kinh doanh Canvas cung cấp cho doanh nghiệp những lợi ích vượt trội trong việc tiết kiệm thời gian và nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh. Có 3 ưu điểm chính sau:
-
Tập trung: Bằng cách vẽ mô hình trên giấy lớn, mọi thành viên trong doanh nghiệp có thể tham gia cùng suy nghĩ và đưa ra ý kiến. Việc này giúp ban giám đốc có cái nhìn tổng quan về doanh nghiệp và tạo điều kiện cho những ý tưởng mới được thảo luận. Mô hình Canvas đã được sử dụng bởi nhiều công ty nổi tiếng trên thế giới để tập trung vào những thứ quan trọng cho việc kinh doanh.
-
Linh hoạt: Mô hình này dễ dàng thay đổi và điều chỉnh mô hình từ góc độ lập kế hoạch bởi vì tất cả yếu tố đều nằm trên cùng một trang giấy.
-
Rõ ràng: 9 yếu tố chính của mô hình Canvas đều được trình bày trên cùng một trang giấy, giúp cho việc theo dõi và tiếp cận từ mọi cấp độ nhân viên và nhà quản lý trở nên rõ ràng và tiết kiệm thời gian hơn.
Ngày nay, việc sử dụng mô hình kinh doanh Canvas đã trở nên phổ biến và được đánh giá cao trong việc xây dựng chiến lược kinh doanh cho cả startup và các doanh nghiệp lớn. Bằng cách áp dụng các nguyên tắc và quy trình của mô hình này, doanh nghiệp có thể tăng cường sự sáng tạo và thu hút khách hàng, từ đó tạo ra sự thành công và bền vững.
