Mô hình Canvas, hay còn được gọi là Business Model Canvas, là một dạng mô hình kinh doanh kinh điển. Nó được miêu tả như bản đồ hệ giá trị của doanh nghiệp ở mọi quy mô.
Trong một mô hình kinh doanh toàn diện, đơn giản và hợp lý hiện nay, Canvas được sử dụng như một bản kế hoạch kinh doanh đáng tin cậy.
Trên thực tế, với những mô hình kinh doanh nhỏ lẻ hoặc mang tính truyền thống, thường ít chú trọng đến giá trị tổng thể. Một số doanh nghiệp chỉ quan tâm đến lợi nhuận, trong khi một số khác chỉ tập trung vào sản phẩm thuần túy…
Ngược lại, trong kinh doanh hiện đại, đặc biệt là trong thời kỳ cạnh tranh khốc liệt bằng cả công nghệ 4.0 và sự sống còn, tạo dựng một nền tảng kinh doanh bền vững dựa trên các yếu tố cốt lõi của doanh nghiệp là điều quan trọng hàng đầu.
Business Model Canvas là một cách thức hiệu quả, đơn giản hóa mọi chiến lược và kế hoạch kinh doanh. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu một cách đầy đủ về mô hình Canvas.
Mô hình Canvas là gì?
Mô hình Canvas là một công cụ tuyệt vời để hiểu một mô hình kinh doanh một cách đơn giản và có cấu trúc.
Sử dụng cấu trúc canvas sẽ giúp chúng ta hiểu về Khách hàng mục tiêu , những giá trị đề xuất được cung cấp thông qua các kênh và cách giúp doanh nghiệp tăng lợi nhuận.
Bạn cũng có thể sử dụng mô hình canvas để Phân tích mô hình kinh doanh của đối thủ cạnh tranh. Điều quan trọng hơn cả, đây là bản đồ giúp chúng ta hệ thống hóa mọi thứ trong kinh doanh. Nó có khả năng "phóng to, thu nhỏ" ở mọi cấp độ và mô hình kinh doanh lớn nhỏ.
Hệ thống 9 khung giá trị cơ bản của mô hình Canvas bao gồm:
- Phân khúc khách hàng (Customer Segments)
- Đề xuất giá trị (Value Propositions)
- Các kênh (Channels)
- Quan hệ khách hàng (Customer Relationships)
- Doanh thu (Revenue Streams)
- Nguồn lực chính (Key Resources)
- Quan hệ đối tác chính (Key Partnerships)
- Các hoạt động chính (Key Activities)
- Cơ cấu chi phí (Cost Structure)
Trước khi tìm hiểu về cách mà Business Model Canvas hoạt động, chúng ta sẽ tìm hiểu kỹ về 9 khung giá trị này.
9 Hệ giá trị trong mô hình Canvas
Mô hình kinh doanh Canvas giúp chuyển ý tưởng kinh doanh của bạn thành một cấu trúc rõ ràng. Điều này có lợi thế là những người khác có thể nhanh chóng hiểu và thảo luận về mô hình kinh doanh của bạn.
Business Model Canvas cũng cung cấp một cái nhìn tổng quan về ý tưởng kinh doanh từ mọi góc độ. Điều đó sẽ giúp bạn tối ưu hóa, kiểm soát và vận hành doanh nghiệp tốt hơn. Từng hệ giá trị dưới đây, bạn có thể coi đó là một phần của hoạt động doanh nghiệp, hoặc mục tiêu mà doanh nghiệp hướng đến.
1. Phân khúc khách hàng
Phân khúc khách hàng là giai đoạn cuối cùng của mỗi chu kỳ kinh doanh. Thay vì xoay quanh trục sản phẩm dịch vụ, kinh doanh hiện đại tập trung vào phân khúc khách hàng. Nó là việc bán cho khách hàng những gì họ cần thay vì bán cho khách hàng những gì doanh nghiệp có.
Để thực hiện điều này, chúng ta cần hiểu rõ "chân dung khách hàng" và xác định chính xác Customer Insight. Một số yếu tố liên quan đến Customer Segments bao gồm:
- Kích thước phân khúc khách hàng: Dung lượng thị trường phù hợp với nhóm sản phẩm dịch vụ bạn cung cấp. Chia nhỏ kích thước phân khúc khách hàng để tối ưu hóa hoặc tăng doanh thu.
- Thành phần khách hàng: Chia nhỏ phân khúc khách hàng theo các thuộc tính hoặc nhóm thuộc tính nhỏ hơn. Tạo ra các thành phần khách hàng là các nhóm riêng lẻ để nghiên cứu và áp dụng chiến dịch marketing chính xác.
- Nhu cầu & vấn đề của khách hàng: Đánh giá về nhu cầu và vấn đề của khách hàng. Xác định chính xác các yếu tố này và phân tích lại thành phần khách hàng và kích thước phân khúc khách hàng.
Việc hiểu rõ các yếu tố trên sẽ giúp xác định chính xác đề xuất giá trị.
2. Đề xuất giá trị
Đề xuất giá trị là những gì doanh nghiệp đề xuất dựa trên nhu cầu và vấn đề của phân khúc khách hàng. Xác định chính xác chân dung khách hàng, nhu cầu của họ, và lợi thế và đặc điểm của sản phẩm dịch vụ để xây dựng bộ giá trị đề xuất.
Trong thực tế, có thể không đáp ứng toàn bộ các nhu cầu của khách hàng ngay lập tức. Hãy chọn những nhu cầu hoặc vấn đề mà bạn cho là lợi thế nhất và tập trung thiết kế giá trị đề xuất.
Từ đó, bạn có thể tạo ra danh sách các giá trị từ sản phẩm dịch vụ của mình, với những giá trị ưu tiên và bổ sung. Quan trọng là những giá trị ưu tiên này cũng là lợi thế về nguồn lực và khả năng tạo ra.
3. Các kênh
Các kênh là cách thức để đưa sản phẩm dịch vụ đến với phân khúc khách hàng. Nó bao gồm khâu tiếp cận, tạo nhận thức, tương tác và chuyển đổi mua hàng, giao hàng và hỗ trợ sau bán hàng.
Các kênh cũng bao gồm các hoạt động tiếp thị, bán hàng và chăm sóc sau bán hàng. Các chiến lược như R.A.C.E, A.C.C.D,... có thể được áp dụng để tối ưu hóa các kênh.
4. Quan hệ khách hàng
Quan hệ khách hàng là cách thiết lập và xây dựng mối quan hệ với khách hàng. Việc này cần dựa trên mối quan hệ giữa người với người.
Quan hệ khách hàng bao gồm 3 mục tiêu: thiết lập, phát triển và duy trì mối quan hệ khách hàng. Có thể sử dụng các chiến lược cụ thể để đạt được những mục tiêu này, và thông qua quan hệ khách hàng, các thông điệp truyền thông về giá trị đề xuất cần được truyền tải đến phân khúc khách hàng.
5. Doanh thu
Doanh thu là luồng tiền vào từ hoạt động kinh doanh. Một doanh nghiệp cần xác định và kiểm soát chi tiết cơ cấu chi phí để đảm bảo hiệu suất hoạt động tốt.
Luồng tiền vào có thể được tạo ra từ từng giá trị đề xuất tương ứng với mỗi phân khúc khách hàng. Mỗi doanh nghiệp có thể có nhiều luồng doanh thu và người quản lý cần tối ưu hóa và tăng cường giá trị của từng luồng từ giá trị đề xuất.
Tới đây, chúng ta đã đi qua phần lớn nội dung trong mô hình Canvas (Business Model Canvas). Các phần tiếp theo sẽ mô tả hệ thống nội bộ doanh nghiệp gồm giá trị đề xuất, hoạt động chính, nguồn lực và cơ cấu chi phí.
